ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2025
POCZWÓRNO licz.
Słowniki:
L (bez cyt.), SWil, SW notują
SStp, SXVI, Kn, T, SJP nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1644
Formy: poczwórno
Znaczenia:
1. »zaprzęgiem składającym się z czterech koni«: Ten [Filip Macedoński] od poczwornych przestrzeżony/ po wszytkim Páństwie interdykt stánowił/ áby się zaden poczworno poieżdżáć nie ważył. WojszOr 87. Philippá Krolá Mácedońskiego interdykt, áby żaden poczworno nie ieźdźił sprofánowány. WojszOr 89. Robią poczwórno sprzężajem a die 25 martii aż do ś. Małgorzaty oprócz poniedziałków i sobót, w które sobie robią. InwChełm 145. Powinność gburska: robią od Wielkiejnocy sprzężajem poczwórno, pługiem do orania albo do czapigi parą, do brony parą na wymiar: gdy staje długie, prętów 12, gdy krótkie, prętów 14, prócz poniedziałku i soboty do ś. Małgorzaty [...]. InwChełm 152. Powinność ich robić od Wielkiejnocy sprzężajem poczwórno, pługiem do orania, do czapigów parą, do brony parą; gdy staje długie, prętów 12, gdy krótkie, prętów 14 wyorać powinni do ś. Małgorzaty oprócz poniedziałków i sobót, potem żadnego dnia wolnego nie mają, póki snop w polu. InwChełm 153. Robią od Wielkiejnocy sprzężajem poczwórno pługiem do orania, do czapigi parą, do brony parą. InwChełm 173. Robią od Wielkiejnocy sprzężajem poczwórno aż do ś. Małgorzaty; orzą, gdy staje długie, prętów 12, gdy krótkie prętów 14, oprócz poniedziałków i sobót; potem żadnego dnia nie mają wolnego póki snopa w polu staje, robią parobkiem i dziewką. InwChełm 218.
2. »o zaprzęganiu koni: we cztery do jednego pojazdu«: Tylą tytułow zwoien uroszczonych I Tyrską Caezar purpurą przybrany Na koniach białych poczworno sprzężonych Z tryumfem wieżdżał miedzy Rzymskie sciany, O iako wiele Narodow skupionych Gdy Pont, z AEgyptem, pułnoc, z Afrykany, Wczterech tryumfach prowadzone były Rzym widźiał; ktore Cezara zdobiły [...]. MayChrośSup 59.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: RB