Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1618

Formy: bezok. podnosić; ~ cz. ter. lp 3. os. podnosi; ~ im. wsp. podnosząc

Znaczenia:

1. »stawiać na nogi, podejmować, dźwigać«:

Rekcja: kogo co

Tak był mocny [jastrząb] ze z zaiącem starym związawszy się y udusiwszy to czasęm poprawił się y nadrugi zagąn podlatuiąc sobie z nim, podnosząc go od zięmie iak kuropatwę. PasPam 256. Iedęn choc mu nic uderzył się o zięmię drugi począł go quidem trzezwic podnosić a potym go y rozbierać z Sukięn. PasPam 268v.

2. »unosić w górę, wznosić«

Rekcja: co

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Tak to mowią gdy konia kuią zaba tez podnosi nogę. PasPam 191.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ podnosić głos »podnosić«: Podnoszę głos/ Quantum possum voce contendo, vt aliquis exaudiat. Excito, intendo vocem. [...] Tollo vocem, [...]. Vrgeo vocem, [...]. Exclamo, [...]. contenta vocem loquor. nátężam głos/ mocno mowię. Kn 741.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ cenę podnosić (sz. zm.) »zwiększać wartość, wyżej cenić«: Cudze kráie umieią w to, dla pożytku Rzeczypospolitey, potrafiać, iż podczas podnoszą ceny w monecie, podczas zniżą. PetrSEk 20. Cenę podnoszę/ więcey podáię w tárgu/ Pretium augere [...] Pretium amplifico [...]. Kn 61. Cenę podnoszę vrzędownié/ Imponere grauiùs pretium [...]. Kn 61.