Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStp (podymne, poddymne), SXVI, Kn, T, L, SWil, SW, SJP notują

Formy: lp M. podymne; D. podymnego; B. podymne; N. podymnem; ~ lm D. podymnych

Znaczenia:

1. »podatek«: [sam] iako i przodkowie Je-o m zarowno z Jch msciami Pany obywatelami tych Powiatow iako się to i skwitow Popisowych, Poborowych i Podymnych pokazało, wszelkie cięzary k rzeczy: zarowno zinszą Szlachtą ponosił: VorLetSkarb 226. Eodem anno [1673], die 1 Maji sejm się zaczął w Warszawie. Na którym uchwalono pogłówne: od szlachcica po trzy Złote a senatorowie i księża jako zwyczaj. Podymnego dwanaście. Akcyzéj od złotego groszy dwa: ten, co przedaje – i kupuje. WierzbKon 150. Niewspomnię tu Poborow dwuset Podymnych Łanowych Rogowych Pogłownych Podatkow, ktorymismy, do żywe[go] Prawie vbostwo złupili, ktore summo cum opprobrio gentis nostra, pastwiąc się nad nami po dworach y wsiach szlacheckich, iezdzący wolnosci Poskiey urągaiący Niemcy extorgvebant; [...]. PotWoj XII. Przetoż postánawia się, gdy z Seymu kiedykolwiek tá wypráwá uchwalona będzie, áby Poddáni w káżdey Wsi ták Duchowney iako y Krolewskiey, ábo też Dziedziczney, sześć Poborow, lubo sześcioro Podymnych (co będzie in optione possessora) względem tey wypráwy złożywszy, do rąk swoich Pánow oddáli, [...]. FredKon 49. Y to máiąc w vważeniu, iáko się wyżey rzekło, iż y Poddáni, sześcią Poborow álbo sześcią Podymnych, w tey wypráwie, przykłádać się będą do swoich Pánow, dla większey folgi. FredKon 51. De Methodo iednak Contribuendi na tę wyprawę zgodzić się nie mogli po kołach Partykularnych kilka dni bo niektorzy chcieli przez pobory drudzy przez podymne etc. PasPam 242-242v. Kładzieli człek ubogi ogień w czasy zimne, Musi wprzód panu swemu odliczyć podymne. PotMorKuk III 86. [Szwedzi] odbierali Klucze od Gumien, Szliklerzów Spizarniów Piwnic, a wyiadłszy, wypiwszy poszli daley, z pobliższych zaś mieysc około siebie wybierali cięzkie Prowianty i Podymne, nie wszędy iednak dosięgli iako i w Powiecie Sądeckim, Bieckim noga Ich nie postała. OtwFDzieje 94-95. Prowianty wybierali na carowicza i ludzi jego; te musiano odwozić do Koniecpola ze wszystkich dóbr generaliter, z których nie tylko victualia dla koni i ludzi brali, ale téż musiano na dwór carowiczowi dawać żelaza, podkowy, hufnale, skóry, kożuchy, łoje, woski, smoły, wszystkiego in magna copia: nie wybierali tych rzeczy za pomiarkowaniem jakiém, przez taryffy podymnego, pogłównego albo łanowego, lecz gdy przyszli do wsi albo miasta, co osądzili u siebie proprii capitis sententia, to musiano wydawać. OtwFDziejeCzech 159. Naręce ImPana Nieciszewskiego posłałem kopią Regestru wybranego podymnego, bydła, Swiń, Owiec, koz, y wyszłych Chłopow. SapADiar 167. A tak znáczne siły podymne mogą zákurzyć pod nos dobrze nieprzyjaciołom ChmielAteny II 197. Kwit z wypłacenia podymnego z majętności Isłoczy [...] Isłoczy drugiéj z folwarkiem Borsukami. MatDiar 775.

2.przen. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiTo tesz zwyczáynie zátym chodzi/ że iáko wy żonom miásto powinnego czopowego podatku obmierzłym podymnem płacicie: Ták tesz ony/ wzaiemnie rogowym to oddáią podatkiem. GorzWol 90.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ prawn. księga abiuratowa podymnego: Ja także, wiedząc, że księga abjuratowa podymnego województwa brzeskiego sama oryginalna w prywatnym depozycie była u Tarkowskiego, kasztelana brzeskiego, a w grodzie taryfa będąca jest pofałszowana, nie mogąc za niepojednokrotną rekwizycją tejże księgi od Tarkowskiego kasztelana rekuperować, dałem mu pozew na trybunał do komportacji tej księgi. MatDiar I, 245.