W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 05.09.2019
*PONIEWIERANIE rzecz. n
Słowniki:
SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, L nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1638
Formy: lp D. poniewierania; B. poniewieranie; N. poniewieraniem; ~ lm B. poniewierania
Znaczenia:
1. »tułaczka, wałęsanie się«: Zá mord brátá rodzonego, Phokusá, karał Bog Peleusá, y szkodą w bydle, y dálszym poniewierániem. OvOtwWPrzem 448 marg. Tá [tęcza] przywziąwszy ná się osobę Beroi, żony Doryklá Thráckiego, wmieszáłá się między białegłowy Troiáńskie, smutne z śmierci Anchizesá: y z ták długiego po morzu poniewieránia, rádziłá im, áby podpaliły okręty mężow swoich: dla tego, áby iuż żeglugi, y poniewieránia się zániechawszy, miásto nowe budowáli w Sycyliey. OvOtwWPrzem 560. Sanctus Theodoretus vważaiąc te słowá Apostołá świętego mowi/ poki powiáda Páweł święty wyliczał trudy swoie zá Chrystusá poniesione/ głod/ prágnienie/ nágość/ y policzkowánie/ poniewieránie się vstáwne/ y pracą ciężką dla nábycia sztuki chlebá/ poty nie mowił/ że cierpi prześládowánie iákie zá Chrystusá. StarKaz II, 139. [...] czym się podrożny umacnia, ze się na dzdze, pluskoty, upały poniewierania odwaza. SekrWyj 24.
2. »dręczenie, maltretowanie kogo, złe obchodzenie się z kim«: Nie dziwuję-ż ja się tedy, Że scholastyk - takie biedy Przeczuwając - tak oporem, Jak wół idzie, gdy z toporem Rzeźnik nad nim wywija. Otóż za to scholastyków Słuszna mieć za męczenników Już tu czyściec wytrzymali Ale bracia będą brali Na przedpieklu digneris. Tu ci by nie było z drogi, Gdyby w purpurowe togi Scholastyków obwijano Zmarłych, jak kiedyś widziano W niebie Urowieckiego. Azaż to poniewieranie Za krzyż ciężki im nie stanie? Lecz żeby do końca trwali, A z krzyża się nie zrywali, Daj im, Boże, cierpliwość! MelScholBar II 762-763.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM