Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: POWÓD || PUWOD

Słowniki:
nie notują

Formy: lp B. uż. nżyw. powód; N. powodem; ~ lm M. uż. osob. puwodowie

Znaczenia:

1. »przyczyna«: A przecię nasi Polacy tego szczęscia po łasce Boskiey naywiększym są powodem. PasPam 278.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ za czyimś powodem »dzięki komuś, dzięki czyjejś działalności, z przyczyny czyjejś«: Dos[yć] na tym zezmy posłali Wdzie ze trzydziesci Ięzykow. Z charcu za powodem Onego Chłopca. PasPam 104. Obozy z dostatkami pobrali y fortec kilka potęznych Opanowali a przecię to wszystko zanaszym powodem. PasPam 282v.

2. »rzemień albo powróz do prowadzenia konia«: Owych koni y na powod nasi nabrali. PasPam 157v-158. Sześć jej w cugu a siódmy pójdzie na powodzie,Aleć ponieważ siedmiom tak wraz czyni dosyć, Nic pewniejszego, że się jeden [z kawalerów] ma jej prosić. KorczFrasz 13-14.

3. »przywódca«: Carpocrates, a Valentinus [...] Gnostykow puwodowie uczyli, że Krystus Człowieka do tak upełney[!] Swobody postawił, że do żadnych Uczenkow dobrych niejest opowionzany. HackPrawWron 103.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ z czym na powodzie chodzić »być ściśle związanym z czym«: Przyznáię, że siłá ma Stárożytność w rodzie, Kędy Cnotá z Szláchectwem chodzi ná powodzie. PotPocz 51.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● (war.) Bogáctwá często powod do złego. KnAd 30.