W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 12.06.2023
*PRAKTYKA rzecz. ż
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy: lp D. praktyki; ~ lm M. praktyki; D. praktyk; B. praktyki
Etymologia: <łac. practica 'czynienie, załatwianie'>
Znaczenia:
»knowanie; w lm machinacje«: W ten czas zaraz, kiedy arcyksiężna JM. starsza po pogrzebie córki swej starszej, św. pamięci królowej JMci, paniej naszej, w Niepołomicach mieszkać kilka niedziel zaczęła, pospolity głos miedzy dworskimi był, że się znowu jakieś traktaty albo praktyki ze strony ponowienia z drugą córką jej małżeństwa JKMci działy [...]. SkryptWojCz II 265. Więc już WKM. kanclerz zelżył, że się do praktyk z Rakuszany, chociaż niesłusznie, przyznał; teraz jeśli to przyznanie z strony koronacyej królewica JM. na WKMci wymoże, odium populi na WKM. obali i będzie z WKM. czynił, co będzie chciał. SkryptWojCz II 268. P. Komorowski z p. Obalkowskim ktorzy z listámi od K. I. m. pod stolicę do Rycerstwá posłáni byli dáli znáć że sie iákimiś práktikámi y listy z Polski od kogoś pomieszáli y rozerwáli. iedni ku Káłudze drudzy do Polski/ trzeci zá Woltę iádą. znácznieyszy przy K. I. BielDiar Cij. [...] spráktyk niektorych Bászow/ z wielkim tumultem ná Száray nástąpili [żołnierze]. BuntCara B3. DZiwno mi temu bárzo żesmy sie wprzod nie vdáli do P. Bogá/ niżesmy tę woynę záczęli/ chociesmy Chrzesciánie gdyż to y Poganie czynią záwsze y Sektarze wszyscy y Zydzi álesmy sie vdali miásto Bogá do zdrády/ przymierze y przysięgę zrzuciwszy z Krolem Polskim/ vdálismy sie do práktyk y szálbierstwa abo bractwá z Pogány y z Lutry z Turki y Gustawem [...]. NowinyMosk B. [...] wiele sie Czárzykow Tatárskich obieráło ná Polskę á káżdy szwánkowáć musiáł/ á to y my ná sobie doznawamy że nam żadne sztuki figle/ zdrády/ krzywoprzyśięstwá nie idą áni práktyki wszytko nam opák idzie y szwánkowáć musim radźmyż tedy prędko o pokoiu. NowinyMosk C. Ale Bog wszechmogący y miłośierny/ obrońcá spráwiedliwych/ y w nim iedyną nádźieię pokłádáiących/ ktory ná ták brzydkie okrućieństwo dáley pátrzyć niechćiał/ odkrył iego y Adhaerentow złośliwe práktyki/ y pohańbił tego/ ktory nie tylko Dom Rákuski/ ále y wszytko Rzymskie Páństwo Rzeszy Niemieckiey/ pod tyráńską niewolą podrzućić chćiał/ y obce Páństwo wprowádźić: przez coby wszytko Chrześćiáńśtwo wielką szkodę było poniosło. RelWall A2v. KROTKA Ale prawdźiwa RELATIA rzeczy tych: Ktore od 12. dniá Styczniá/ Roku 1634. do 28. Lutego/ z Olbráchtem Wállensteynem przeszłym Xiążęćiem Mekelburskim/ Frydlánskim/ Ságáńskim/ Głogowskim: Generałem Woysk CESARZA I. M. y z drugimi Obersterámi; wprzod w Pilznie/ á potym w Egrze przećiwko CESARZOWI I. M. Domowi RAKVSKIEMV, y wszytkiemu Rzymskiemu Páństwu/ przez zdrádźieckie práktyki ná świát się pokazáły. RelWall A. Poszło Woysko do Zwiąsku nie tak dalece dla zatrzymania zasług iako dla praktyki czyie[j]sić y fakcyi. PasPam 119v. Francuzow w Warszawie więcey nizeli owych co Cerberowe rozdymaią ognie Piniądze Sypią praktyki czynią a naybardziey nocne. PasPam 188v. Wiedzieli, co Za ducha ma w Sobie Arcybiskup Wiedzieli ze on do Smierci praktyki francuskiey nie odstąpi. PasPam 229v-230.
Związki frazeologiczne: być z praktyki »nastapić wskutek działalności intryganckiej«: Seym Coronationis [...] rozerwany przez Olizara Posła Woiewodztwa kiiowskiego ktory procedere iuz to był z praktyki. PasPam 234.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas