Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »przebycie jakiejś drogi, udanie się dokądś, przekroczenie czegoś«: Powodem do tego był wszytkim naprzednieyszym Hospodar/ ktory zásłyszawszy nieco o Tráktatách z nieprzyiaćielem/ y rozumieiąc że to o iego skorę bydz miáło/ zápowietrzony iuż tym złym/ o zdrowym Ich M. PP. Hetmánow przedśięwźięćiu rozumieniem/ obiecował pewne y przez Prut/ y przez Bukowinę przeszćie/ do czego y sam z zachodem słońcá/ nad wolą Ich M. PP. Hetmánow/ z ludźmi swymi wszytkimi do Prutu ná żáłosną śmierć vkazał drogę. SzembRelWej A4v-B. Pozwolone mieliśmy przejście przez Prusy nie chorągwiami i nie jedném ale różnym traktem, ale kazano nam convolutis signis per modum przejeżdżających. ZawiszaPam 123.

2. »miejsce, przez które można przejść, przesmyk, droga«: [...] Rycerze przypadszy/ lud Moskiewski od armáty rozgromili/ y swoim ktorzy byli z Pánem Stephánem Potockim/ wolne przeście w zamek vczynili. RekupSmol Aiijv. Już świat znał Sajdacznego i łodzią, i koniem; Już go widał oczyma, nierzkąc słychał o nim Wielki cesarz turecki, gdy znalazszy przeście Przez dnieprowe porohy, palił mu przedmieście Pysznego Carogrodu, którymi pożogi Pogańskie zabobony, brzydkie synagogi, Płonęły kopcąc dymem bramę onę jasną, I tylko muzułmańską krwią te ognie gasną. PotWoj1924 82.