W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 11.06.2024
*PRZYCIĘŻSZYM przym.
Słowniki:
SXVI (przycięższym, przycięszym), L (przycięższym; pod: przycięższy; XVII) notują
SStp, Kn, T, SWil, SW, SJP nie notują
Formy: lm M. nmos przycięższym
Znaczenia:
1. »dość dużo ważący«: Castoreum Bobrowe stroie. Nie smácżne w vśćiech y żyłowáte/ Przyćięższym/ cżarne/ y kliowáte. OlszSzkoła F3.
2. »sprawiający dość dużo trudności«: Te [jagły] ácz do strawienia są przyćięższym/ iednak kto z młodu im przywykł/ są im nie trudne do trawienia […]. SyrZiel 1006. Vważam bowiem/ zkądby oni [Żydzi] tákie summy zbieráli? ponieważ się áni gospodárstwem báwią; nie orzą/ nie śieią/ áni inszych/ co przyćięższym są/ robot ponoszą; ále ná nie pospolićie Chrześćian náymuią y záżywáią [...]. GrodDysk Eiijv. przycięższym etwas oder ein venig öffer/ przyćięższym etwas schwerer DobrGram 361.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
PRZYCIĘŻSZYM
w funkcji predykatywnej
Warianty fonetyczne: PRZYCIĘŻSZYM, PRZYCIĘŻSZEM, PRZYCIĘSZYM
Formy:
Znaczenia:
»jest dość ciężko«:
Rekcja: komu ‖ na kogo; bezok. ‖ zd.
Abowiem ten drapieżny nieprzyjaciel, lubo mu to przycięższym bywało, z daleka łupów, z których samych żyje, obmyślawać sobie, jednakże za bojaźnią anioła mocnego, tego naszego pana, i za sławą sług jego, którą z jegoż błogosławieństwa miewali, nie śmiał się porywać, choć go z onych szerokich Dzikich pól wyciskały osady nasze, gdzie przedtym pasze miewał i łacniej skradać się onemi pustyniami mógł. DyskZacCz II 382. To mi wprawdzie przycięszym, iż dla tak długiej zwłoki nie mogę być na dzień jutrzejszy na pogrzebie nieboszczyka jm. p. Piotra Opalińskiego brata swego stryjecznego; także i inszych powinnych i obcych niemało, którzy zjachać, jako się obiecali, nie będą mogli. AktaPozn I/1 226. Jako pismem naznaczam opiekuny Ich Mći Pany Bracią swą: tak y usilną proźbą proszę, że gdy co przydzye stanowić w tey maiętności, yesliby Ich Mściom było przycięższym yachać do Małżonki moiey, niechżeby wyjechali P. Kampanowski, P. Łączki, P. Bąkowski, yednak żonę nieopusczać, y pieczę dokładać we wszystkim. KoniecATest 220. Acz to przycięższem na mię bardzo złupionego od żołnierstwa panów konfederatów, z wysługi swej z Starostwa Brzeskiego, którzy nie mogąc mię minąć, drugich raczej w tem ochronili, a wszystek prowent mnie ztamtąd należący i folwarki nasze zabrali, tak, że grosza ztamtąd mieć nie mogę. ChodKor 102. Też ná zasłonę oczu y zaszćie czerwonośćią/ vtłukszy ie z korzeniem/ z náćią y z kwiećiem/ leczy ie/ ále przyćięższym/ bo wyćiągnie oko ná wierzch iáko báńkę/ y to zá znák máią dobrego fruktu iego/ ále iesli nie wyćiągnie nic też nie vczyni. SyrZiel 898. Iuż też przyćięższem beło Goffredowi, Rzadko go który z gory kámień minął. TasKochGoff 297. Prawdáć to iest/ że to przyćięższym ná Cudzoźiemskiego będzie Kupcá/ ktoremu w zwyczay weszło było/ że do niego Polak przywiozł towar/ y woły/ y inszy dobytek przygnał/ ktoremu iáko chćiał płacił/ bo to wiedział/ názad wywożąc/ abo żywcem wyganiaiąc/ samby się towar iadł/ y mieli Forty/ Niemcy/ gdy im woły przygnano/ ábo insze bydło/ zmowili się/ po tych pieniądzách kupowáć woły/ y ták rad nie rad/ muśiał nasz Kupiec dáć iáko pan Niemiec chćiał/ toż y w inszych rzeczách bywáło/ á ty przecie płać od wszystkiego w gospodzie/ y dorgo kupuy żywność dobytkowi. GostSpos 104. A co sie mu zdało mało wszytkich wprowadzić, to nam iescze urwał pułk Pana Strus[iow] y postawił go w Mozaisku gdzie zrazu było na nas przy ciesszym bozmy z grosza zyć muśieli. MarchŚcibHist 28v. On iednák niewierży Oprocz swoim ięzykom/ że lubo się dźierży Woysko ieszcze/ á wszákże znácznie vstąpieło/ Przetoż komu/ záwoła/ wdrogę zemną mieło/ Proszę do Companiey; A przyćięższym komu/ Albo sobie nie vfa/ niech zostánie w domu/ Z tákim sercem záráżem ku Wiśniowcu idźie/ Gdźie cokolwiek zebránych przećiw mu wynidźie Domowych/ y Przyiaćioł. TwarSWoj 50.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

Patrz przyciężki, przycięższy.
Autorka: RB