Słownik XVII wieku

Słowniki:
T, L (; pod: poświata; XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1677-1678

Formy: lp M. m przyciemny; N. ż przyciemną; Ms. ż przyciemnej; n przyciemnym; lm B. nmos przyciemne; N. przyciemnemi

Znaczenia:

»dość ciemny«: Kościoł niewielki, przyciemny, w którym na ścienie jest obraz, wyrażona na nim jest wszytka ordine suo Sacra Congregatio. BillTDiar 140. Roku 1558 Kometá przyćiemny/ Károlowi V. w Hiszpániey w Klasztorze śmierć przynośi. CiekAbryz B3. [Merkury] Kolor ma promienisty, przyćiemny, rzadko dla bliskośći słońcá widźiány bywa, lecz iednák w połudńie, zá pomocą źwierciádłá widźiany być może. AlbSekr 109. Uwáż: Jakoto Piotr S. przyrównáł Pismo święte do pochodni, która świéci w przyćmionym mieyscu. Nie mówi: na mieyscu, cale ciemnym ale przyciemnym; bo gdzie pochodnia świéci, nie masz tam całych ciemności; ale tész nie masz tam światła zupełnie klárownego. SegWieczorManna 2. Co sama experyencya oka uczy. J odmiany lunacyi pokázuią, iż czyli ná nowiu, czyli w pierwszey, czyli w ostátniey kwadrze iest Xiężyc, czyli też w pełni, ták swietną, iáko też przyciemną swoią częścią, záwsze się do sferyczney ukłáda figury oczom ludzkim. BystrzInfAstron Kv. Un peu obscur. Subobscurus. Subnubilas. przyciemny. DanKolaDyk II, 349. [Słowik] Lubi mieysca prżyciemne, gęsto zarosłe, drzewa nie wysokie nad rzekami, potoczkami. ChmielAteny III 301. Przyćiemny. ein wenig zu dunkel. un peu obscur. T III 1737. Łatwo postrzedz możná, że nie wszystkié rzeczy na dnié ciémnicy wyraźnie się maluią, ale té tylko, których taká iest odległość, że punkt złączéniá promiéni, któré od nich idą, na samém dnie, albo blizko dna przypádá. Gdyż dalszych przedmiotów obrazy przyciémnémi bydź muszą. HubeKocWstęp 267.

◼ Przenośnie: ◼ Flaccus zachwala wiersz, z razu przyciemny, Jak dym, przydać mu, potym ognia radzi, Tak będzie sercu, y uszom przyiemny [...]. RzewWWiersz 9. ◼ Mogę y owszem twierdzić, że więcey iak pięćdziesiątoletnia Praxis w Sztuce Lekarskiey, wszelkim mię uszczęśliwiła pomyślnym Sukcessem, który tylko w tak niepewney y przyciemney dotąd sztuce oczekiwać mogłem. AilMed 4.