W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 16.12.2020
*PRZYPAŚĆ czas. dk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: cz. prze. lp m 3. os. przypadł; ż 3. os. przypadła; n 3. os. przypadło; lm mos 3. os. przypadli; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. przypadnie; lm 3. os. przypadną; ~ im. uprz. przypadłszy
Znaczenia:
1. »szybko zbliżyć się; dopaść; napaść, uderzyć na kogo«:
Rekcja: na kogo co
Co przypadnie wał to y nas y barkę przykryie. PasPam 67. Kiedy przypadną [okręty] Srogięm impetem dadzą ognia do Siebie zobuch Stron. PasPam 68v. Na nas zgotowym ognięm przypadli. PasPam 94v. Przypadnie Woiewoda y mowi MSCi Panowie do was to widzę coś sobie upodobał Nieprzyiaciel. PasPam 106v. Przypadszy na Woysko Niemieckie tak na nich wzięli rezolutnie że kilka Regimentow Ognistych ledwie nie w poł wycięli. PasPam 267v. Turczyn się wydziera rad by bardzo puscił kozaka, a kozak go nie chce. Przypadli wzięli Przyprowadzili krolowi. PasPam 269. Usłyszeli wszyscy owo zawołanie przypadli z Swiecą. PasPam 280.
2. »mieć miejsce; przytrafić się«:
Rekcja: komu; w co
A tak własnie było ze w Same Święta Wielkanocne przypadło S. Marka. PasPam 201. Przypadła mi ta chorobka zprzepicia. PasPam 279.
Przenośnie: Kiedy tęn umysł przypadnie że by zostać. to iakas węsołość ogarnie człowieka. PasPam 73v.
3. »dostać się w udziale«:
Rekcja: na co
W Rączkach w tym Roku przypadła Sukcessyia na Domy Panow Łąckich gdzie ia odebrałęm per ex divisionem część dziecinną. PasPam 235v.
4. »okazać się odpowiednim, nadać się komu«
Związki frazeologiczne: przypaść komu do serca:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: potrzeba przypadła (sz. zm.): VENIR (Arriver) [...] Jeśli by ci przypadła pilna potrzeba, iest tám nádworze stolec y insze wszystkie wygody. DanKolaDyk II, 569. [...] dzieciom [...] ten defekt zwyczayny, to iest ryby w łóżku łowić co pochodzi częścią ze zwyczáiu że się wstać niechce gdy potrzeba przypadnie, w czym zasnąwszy snem głębokim puszcza pod się [...]. VadeMed 220.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
PRZYPADŁY
im. przym. prze.
Formy: lp lp M. m przypadły; ~ lm lm D. przypadłych
Znaczenia:
»taki, który dostał się komuś w udziale«
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: z trefunku przypadły: Tréfunkowy/ z-trefunku przypadły. Fortuitus concursus [...] Fortuitus euentus [...] Ktory się náwinął/ ábo/ Jako się kto náwinął. Kn 1153. z trefunku przypadły. Trefunkowy. zufällig, von ungefehr geschehen. fortuit, arrivé par hazard. § nie unikniesz razom trefunkowym. T III 2333.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Przypádłych rzecży lekce nie waż. Anteeunt tacitas semper praesagia clades. RysProv 65.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

PRZYPADNIONY
im. przym. prze.
Formy: lp lp B. m przypadnionego
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjipopawca jest, który zająca przypadnionego umie poprawić... OstrorMyśl1618 33.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: WM, RB