Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »taki, w którego zrozumienie lub wykonanie trzeba włożyć dość dużo wysiłku; nieco trudny«: Odeszli tedy z tym do swej izby pp. posłowie, gdzie zasiadszy, znowu uczynią prośbę żałosną posłowie ukrainnych województw, tak koronnych, jako i W. ks. Litewskiego, prosząc dla P. Boga, aby oną deklaracyą KJMci kontentować się na ten czas chcieli, a jeśliby jeszcze jakich warunków od KJMci potrzeba było, żeby nie trawiąc długiemi dyskursami czasu, na piśmie to in formam constitutionum koncypowali tak. jako i sam KJM. tego im pozwolić raczył, zatym, żeby chcieli przystąpić do obmyślawania ratunku, a zatym więcej, gdy się okazye dobre podawają, które upuściwszy, przytrudniejsze potym być muszą. DyskZacCz II 371. Y ácz ná tym mieyscu przytrudnieyszym Iornánd/ iáśnie iednák Słowaki/ y Anty/ nie Wándalom ale Winidom ábo Wenedom przyłącza: y świádczy że co przedtym zá czásow Ermánárykowych Wenedámi názywáli się/ to teraz/ to iest/ zá czásow iego/ prze rozmáite Fámilie/ y mieyscá/ nazwiská ich o odmiánę przyszły/ głownie iednák y pospolićie Antámi y Słowákámi mienią się: y że záś potym troie byli názwisk/ to iest/ Wenetow/ Antow/ y Słowakow/ z śiebie wydáli. KromBłażSpraw 15. Dnia 20go Maja 1622. roku Osman zabity; nastąpił po nim stryj jegoż własny Mustafa. Pierwszym Wezérem był Gordżi Mechmet trzebieniec, który na ten czas wszystkiem władał; z nim była sprawa przytrudniejsza, wielkim albowiem był nieprzyjacielem Narodu naszego Polskiego, a wielkim przyjacielem złym sąsiadom naszym, jako Kantemirowi Basie Tatarze bezecnemu, Tomsie Hospodarowi Wołoskiemu, przeciwko Polakom wielkiemu tyranowi, Grafowi z Turna. BirkZbarKoniec 234. Nie miejćie względu ná Osoby przy sądźie: ták máłego jáko wielkiego/ wysłuchywajćie: nie bojćie śię nikogo/ ábowiem sąd Boży jest: á jesliby co przytrudniejszym było ná was/ odnieśiećie do mnie/ á ja tego przesłucham. BG Pwt 184. Y kto miał o co krolá prośić/ lubo w swoiey/ lubo w przyiaćielskiey spráwie przytrudnieyszey/ ná ten się czás záchowywał/ áby gdy krol był wesoły/ tym prędszy fawor od niego otrzymał. StarKaz 58. Gdyżem ćię ná początku, nie chćiał zátrudniáć przytrudnieyszą Zábáwą, przed inszymi potrzebnieyszymi, y vćiesznieyszmi. SolGeom I 220. [...] gdy Xiąze Lotáryńskie spotkawszy się z Generałem Káráffą, ná Tolnie, subministrował mu cztery tyśiące Kawáleryey, ná dálsze prosequowánie imprezy Segedynu, iednák, że to Pogáństwo extremè broni się, przy nádźieiey zostáwuiąc, że ich Naywyzszy Wezyer będźie chćiał pośiłkowáć, według obietnice im dáney tedy Cesárscy gotowáli się odstąpić od Fortecy, ktorey expugnácya przy znuźnionych ludżiách, á do tego bez ártyleriey y Bombow iest przytrudnieysza, záczym żeby nie zruinowáć Woyská, satius ná kwártyery zimowe ćiągnąć wolą [...]. KrakRelWen 1 nlb.-2 nlb. Długo się opieráli nád żądániem tym, ktore záprawdę było nieco przytrudnieysze: álbowiem ich to wielce szpecić miáło, gdyby się odezwáli poddánemi Cesarzá Greckiego. MaimUstHist 27. Więc Geografowie inny wynaleźli sposob reprezentacyi ziemi y Niebios, to iest ná karcie, ktorą pospolicie zowiemy Mappami: pominąwszy przytrudnieysze do wyrozumienia pospolitego Geolabia. BystrzInfGeogr M2v. [...] dasz mi, ufam, mocnorzetelne swiadectwo, że w wielu okkazyach y przytrudnieyszych sprawach, twoiey zbawienney záżywaiąc Rady, czyniąc co mogłem, Práwo wypełniłem [...]. PotAMowa 4 nlb. Przytrudnieyszy. ein wenig schwer zu thun. un peu dificile. T III 1790. Powtóre, że wielu, ieśli co niesforemnego zganisz, z nienawiści i zazdrości rzeczono być rozumieią: ieśli co o znakomitey cnocie i sławie cnych Mężów wspomnisz, tedy, co każdy za rzecz do wykonania łatwą sądzi, oboiętnym umysłem przyimuie: co zaś przytrudnieyszego, to, iakby było zmyślono, za iedyne baśnie poczyta. SallusPilchWoj 7. Wspanialszym obdarzony męstwem przytrudnieyszą pracę, y odważnieysze zawżdy obierałem sobie sprawy, a marsowi na moim czele rozkazać, aby rozpłynąwszy się w płaczu, w miękkim niknął uśmiechu, nie w moiey mocy. GesCarŚmierć 18. Teraz tym kończę, iż lubo pracowity będzie początek wprowadzenia Nauk sposobami odemnie opisanemi, lubo przytrudnieyszy zdaie się y nowych potrzebuiący Xiążek, atoli im większą dla dobra Kraiu całego mieć będziecie Przezacni Mężowie, pracę tym znakomitsza Wasza będzie przysługa, naśladować będziecie przykład dawnych Rzymian, u ktorych: Celeberrimus quisque ingenio ad prodendam virtutis memoriam, sine gratia aut ambitione bonae tantum Conscientiae pretio ducebatur. BielińSpos 62. Na probę, kiedy kto chce, według porządku można też rury powietrzne iedney godziny po drugiey otwierać y zamykać, ażeby ogień częściey na około obchodził; iednak to rzeczą iest nieco przytrudnieyszą. JarsSpos 67. A táć sámá jest Przyczyná/ dla ktorey ten Text nieco przytrudnieyszym jest do wyrozumieniá/ ponieważ niektore Słowá o Zburzeniu Miástá Jeruzalem/ niektore záś o Dokonczeniu cáłego Swiátá mowią. ScultPost 16.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ rzecz przytrudniejsza »jest nieco trudno«: A że wnętrznych iák chćiwie dobr prágnąć słusznieysza/ Gdy ćię spytam: to zgádnąć iest rzecz przytrudnieysza. BachMąż A3v.

2. »sprawiający kłopoty i przykrości«: Te moie walki, te kłotnie, te razy Posadziły cię w sżczesciu teraznieyszym Ze masz Caezarskie imię y obrazy Godność, fortunę. wstanie przytrudnieyszym. ChrośKon 75.

3. »niechętny do zrobienia czegoś«: JEżeliś komu przytrudnieyszym pokázał śię w wyświadczeniu iákiey rzeczy, ábo mniey ochotnym, przestrzegay, ábyś w krotkim czáśie w podobney máteryi, ábo w podleyszey, ábo rowney nikomu inszemu uczynnym śię nie pokázał; bo ábo dyffidencyą przećiwko sobie, ábo miedzy inszemi zázdrość wzbudżisz. MazarInstr 55.

PRZYTRUDNIEJSZA
w funkcji predykatywnej

Formy: ? przytrudniejsza

Znaczenia:

»jest nieco trudno«:

Rekcja: bezok. ‖ o co

Przytrudniejsza, co powiem, lecz snadniej dostanie, Kto zachce, rogu mówię, który żywe lanie Zrzucają ze łba młodo, skacząc po murawie Wówczas, gdy Wenus serca im zagrzewa prawie. GładBarwBad 57. Bowiem ták śiłá w sobie godnych y zacnych zámyka częśći/ że ie piorem wyráźić/ mnie w tym niebiegłemu zda się przytrudnieysza/ wszákże ośmieliwszy się nieco/ zwłaszczá zá vśiłowániem y prośbą przyiaćielską/ wkroczyć w to/ ważyć się muszę/ prosząc przy tym gdybym komukolwiek dosyć w czym/ podiąwszy się nie vczynił/ niech łáskáwie przuimie/ y odpuśći/ y zá złe nie ma. GostSpos 16 nlb. Iesli nie temi/ podobnemi iednák słowy y nász Ias: Wiel: I. M. P. Krakowski miłą companią swoią/ (dla ktorey gotow był y vmrzeć) wśćiągał/ áby o wieczną nieprzychodźiłá obelge: ále kiedy rozbieżonych koł záwśćiągnąć przytrudnieysza była/ sám wtákiey obeldze niechcąc ostáć/ zdrowie satis odwáżył/ ręce y nogi więzom Bisurmańskim podál: śmiele pomienionych slow mogąc vżywáć. BorkKomp G2v. Máią to te rzeczy/ o ktore przytrudnieysza bywa/ że kiedy o nich usłyszymy/ z-ochotą wielką ná oglądánie ich idźiemy. KaczyńKaz 331. TAk umieiętnośćią przyozdobiony, iáko y Cnotámi iaśnieiący człowiek, tę ledwie nieprzyrodzonym práwem uchwaloną pilno záchowuie woli y żądze swoiey Konstytucyią, iż gdy ábo dziełá odważnego dokaże, ábo rozumu y dowćipu swego bystrośći dozna, iáko nayprędzey, taić się z tym nieumieiąc wszytko to głośi y do wiádomośći tym ktorym może podáie: á co przytrudnieysza z codźienną y nieustawáiącą w Domách Páńskich, Kśiąźęcych, Senatorskich, ná to łoży pracą [?], áby z ich uprzeymośći y łáskáwośći, otrzymánymi mogł się zászczycáć faworámi. TylkRoz 2 nlb.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]