ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2021
PSI przym.
Słowniki:
Kn notują
SStp (?), SXVI (?), T (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?) nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Formy: lp M. m psi; ż psia; D. m psiego; ż psi; n psiego; lm D. psich; B. nmos psie
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiPśi/ (adiectiuum) Caninus [...] Kn 895.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: psi biszkont, psi biszkunt: Któż by mógł wypowiedzieć [...] Przysięgłe obietnice, złości wyrządzania, Pojrzenia konające, słowa rozpalone, Dyskursy do pół sensu nie doprowadzone, Szepty zalotne w ucho, szczypania łechciwe I wszytkie psie biszkunty ręki niewstydliwe! MorszAUtwKuk 327. Rzekłby drugi, że jeszcze dziewczę jest bez winy. A ona się już z młodu psich biszkontów uczy I w tym się do ośmi lat ono dziewczę ćwiczy. WierszForBad 154. ▲ psi bluj: Wziąć [...] korzenia psiego bluiu trawy dwá łoty. SyrZiel 1304. Psi/ trawy świeżey do swego czyścienia używáią/ záczym womity miewáią/ y ztąd názwáli ią Psimbluiem. SyrZiel 1304-1305. Psibluy/ álbo Psia pasza/ [...] Gramen caninum, Canarina, Cynagrostis, Gramen canarium Hundtsgrap/ Hundtstzahn. SyrZiel 1306. ▲ cebula psia (sz. zm.): Cébulá psia/ vide Psia cébulá. Kn 59. Psiá cébulá/ Szpilanká/ Podéyrzon żołty. Bulbus vomitorius [...]. Kn 895. Szpilanká/ v. Psia cébulá. Kn 1121. Cebula. Zwiebel. ognon. cebula psia, vid. Psi - psia cebula [...]. T III 99. Psi Hunds-, hündisch. de chien, qui tient de chien [...] psia cebula, szpilanka, podeyrzon żołty. (bulbus vomitorius) Art von Mertz-Blumen. espèce de Jacinte [...]. T III 1799. ▲ psia trawa: ▲ psia pasza: ▲ cholera psia: Cholera psia bárzo iest przeciwna wodzie, gdyż kiedy się zapáli, we psie wściekłym, dziwnie go boiącym się wody sprawuie. TylkRoz 188.
Związki frazeologiczne: psiego skoczyć »znaleźć się w złej sytuacji«: Ja sama wszytkim rządzę, nie ma on nic w mocy, Jak mi się w czym uprzykrzy, pewnie psiego skoczy. SejmBiałBad 69.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: psi rumien (sz. zm.): Piołyn biały ábo szyroki. Absinthium album, Absinthium vmbelliferum. Weysser wermut/ Kronen wermut. TEn nie wyrasta wzwysz tylko ná piądź. Kwiátu o sześci listeczkách białego/ nieco podobne kwieciu Psiego Rumnu: Ná káżdey roscze po ośmi ábo dziesiąci listkow/ od inych dobrze szerszego/ białego/ á lábrem wykráwánego. SyrZiel 458 [358]. Drugie [ziele wołowe oko]/ psiemu Rumnu/ ták liściem iáko kwiátem podobny/ że trudno podczás iednego od drugiego rozeznáć/ ieno że kwiecie tego Wołowego oká iest listkow szerszych/ á rożdżek mdleyszych. SyrZiel 780. Rumien psi ábo śmierdzący. Rozdział 97. Cotula foetida: Amarisca. Comomilla syl. Foetida. Kröttendil. RUmien psi z káżdey miáry pachniącemu ták iest podobny/ że też częstokroć ich wielu sámym pozorem oszukawa/ rozumieiąc go zá pachniący. SyrZiel 803. Psi rumięn/ Cytanthemis [...] Cotula foetida [...] Camomilla foetida [...]. Kn 895. Psi rumien, ziele, la comamille. KulUszDyk 159. ▲ psi rumianek (sz. zm.): Ten Rumien iest ták bárzo podobny Rumienkowi smierdzącemu/ ktory Psim [rumienkiem] zowią/ że pozorem ieden od drugiego rozeznáć trudno/ sámą tylko wonią [...]. SyrZiel 792-793. Moc i skutki. Te skutki więcey Márunce należą niźli iemu. Wszákoż temu Rumienkowi Psiemu służą, iako Dioskorides pisze. SyrZiel 803. Cetula faetida, Psi rumienek [...]. CompMed 22. ▲ psi rumen: Piołyn biały ábo szyroki. Absinthium album, Absinthium vmbelliferum. Weysser wermut/ Kronen wermut. Ten nie wyrasta wzwysz tylko ná piądź. Kwiátu o sześci listeczkách białego/ nieco podobne kwieciu Psiego Rumnu: Ná káżdey roscze po ośmi ábo dziesiąci listkow/ od inych dobrze szerszego/ białego/ á lábrem wytráwánego. SyrZiel 458 [358].
Związki frazeologiczne: chodzić psiego »włóczyć się«: Jeżeli nie wierzycie, Polska wam opowie, Po której chodząc psiego, jakie oppresyje Ślachcie, braci swej czynił [Stefan Czarniecki]. NiewdzŚwięc 45.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM