W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 26.06.2019
Warianty fonetyczne:
RĄBANIE,
*RĘBANIE
Słowniki:
SStp (
rąbanie, rębanie),
SXVI (
rąbanie; hasło kanoniczne),
Kn (
rąbanie),
T (
rąbanie),
SWil (
rąbanie),
SW,
SJP (
rąbanie) notują
L nie notują
Znaczenia:1. »cięcie, ścinanie, wycinanie przez uderzanie ciężkim i ostrym narzędziem«: Iużci tám musiáłá bydź do roley kopánia Motyká/ y siekierá do drzewá rąbánia. RoźOff L3.
W tych końcách czyny lepsze są/ niżli gołe spráwy: dla tego/ iż spráwy są dla czynow: dla czego lepszy iest dom/ niżli rąbánie ciesielskie/ iż rąbánie bywa czynione dla domu: lepsze płotno/ niżli sámo tkánie. PetrSEt 46.
Dréwny/ do dréw/ [...] siékiérá rąbálna: do rąbánia dréw/ Lignarius [...] Tignarius, etiam potest dici voce Cicer. Kn 148.
Rąbánié dréw/ (munus) Caudicalis prouincia [...] Te cum securi, caudicali praeficio prouinciae. Ciébie czynię dréwniczem/ dáięć vrząd nádedrwy/ ábyś ie rąbał. Notum est autem, prouinciam pro munere vsurpari etiam apud [...] Caedes lignorum [...]. Kn 905.
Rąbánié/ siékánie (actio) Consectio arborum ad calfaciendum, ad nauigandum [...] Caesio arborum [...] Caesura tempestiua arborum [...] Scissus inateriae [...] Succisio lignorum [...]. Kn 905.
Stół kuchenny do rąbánia mięsá/ ryb [...] Epicopanon [...] idem. mensa in qua conciditur [...] idem. v. Pięń 2. Kn 1069.
Siékánie/ Sectura [...] Sectura formantur (callaides gemmae) alias fragiles. łupániem hîc propriè sonat. Concisura. sed aliter Seneca vsurpauit. Desectio stramentorum pecori vtilis [...] posiékánie/ ábo posiékána słomá [...] v. Rąbánie. Kn .
Obiázdy lásow częste, á rożnie, wednie y wnocy czynic, á kogo przy rąbániu zástáną, woz do Dworá zá[y]muią, á bydło do Grodu nim trzeci dżień minie odsyłáią, siekirá záś ná wykup należy Gáiovvemu, tą pilnością od postronnego zábieżec może lásow spustoszenia. HaurEk 59.
Kapłonów po 2 dają, przędzy po 2 sztuki przędą, w drogę kolejną chodzić powinni, do piwa robienia i sczep rąbania kolejną chodzić powinni. InwKal I 751.
Za Drew Wozow 21 Chłopom od rębania 2 24. WilczPam 13.
Na rę[m]banie Lodu w kamianicy Sama Dała groszy 27 [...]. KunReg 101v.
Znowu naręmbanie rynsztoku gdy woda Zatopiła w kamianicy Dałe[m] g 15. KunReg 101v.
Od ręmbania rynsztokow [...] z 4-3. KunReg 101v.
Boze nie day, gdyby ktory lesny miał wydawac albo pozwalac rąbania y brania drew z lasa na usczerbek y szkodę klasztorną. SprawyCzerUl II, 396.
Rąbanie. 1) das Hauen, das Fällen der Bäume. 2) das Zuhauen eines geschlachteten Viehes. 1) coupe, taille; l'action de couper, d'abatre avec la hache. 2) action de faire le beuf. rąbanie drew. das Holtzhauen. l'action de hacher du bois. T III 1819.
2. »prawo wyrębu lasu«: Nie ma też p. Arciszewski mieć rąbania ani używania na potrzeby żadne, a iżby z inąd szkody nie beło, ma tego przestrzegać Matyjasz, sługa paniej Twardowskiej. InwKal I 74.
Także wolne rąbanie w naszym boru na potrzebę ich [Żydów] pozwalamy. JewPriv 279.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]