W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2010
RĘKAWICZKA rzecz. ż
Słowniki:
Knpod: rękawica, T, L (; pod: ręka; XVIII), SWilpod: rękawica, SW, SJP notują
SStp, SXVI (?) nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy: lp M. rękawiczka; B. rękawiczkę; Ms. rękawiczce; ~ lm B. rękawiczki; Ms. rękawiczkach
Znaczenia:
1. »okrycie na rękę, osłaniające palce i dłoń, a czasem też część przedramienia«: Rękawicá/ Manica [...]. diminut. Rękawiczka. Kn 915. Bezoard w rękawiczce ieden. [1721] ArchRadziw 1638 176/9. Rękawiczki Sukienne zaiącami podszyte. [1745] ArchRadziw 1638 353/2. A w tym Graff Southanpton wziął z Ołtarza Miecz/ y zpochew wyiąwszy/ podniosł go przed Krolem/ y uderzył końcem w ziemię/ Krol powstawszy/ vsiadł potym ná Thronie/ ktoremu tenże Graff pokazał Priuilegia Koronne/ y zdiąwszy rękawiczki białe z ręku Krolewskich/ włozył Mannelle żelazne/ á Krol też zaraz ná Miecz goły połozył dwá palcá ná potwierdzenie tey przysięgi/ ktorą iuż przedtym ná Seymie Koronnym Stanom vczynił był. MerkPol 244. Po tym Akcie vdáł się Krol ná modlitwę/ y odpasał Miecz od boku/ pocáłowawszy połozył ná Ołtarzu/ á záraz Milord Lancaster, przypiął mu do nog ostrogi/ y wdział mu ná ręce iego białe rękawiczki. MerkPol 244. Kazda tedy zato wezmie cosię iey upodoba, wstegi bawełnice rękawiczki wachlarzyki, a Ulisses tez umyslnie nie wysoko cenił zeby ich nie odrazał, przysedł tez tam był y Achilles zinsemi Panami. PotPrzyp 6v. rękawiczkę pewny szlachcic Neapolitanski kształtnio porwał y do Piotra Krola Aragońskiego zaniosł. HistŚwież 124. To wymowiwszy zdiąwszy rękawiczkę rzucił ią między lud gęsty. HistŚwież 124. Czy znać teraz [po śmierci] [...], które rączki w rękáwiczkách, Nogi w przepysznych trzewiczkách. Zá żywotá więc bywáły, Gdy się ludziom podobáły. CompMed 707-708. Rękawica. Rękawiczka. 1) ein Handschuh. [...] gant. T III 1842.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: rękawiczka niepalczasta »rękawiczki z jednym palcem«: rękawiczki niepalczaste. Handschuh ohne Finger. des mitaines, f. des moufles, f. T III 1842.
2.żart. »kajdanki«: Rękawica. Rękawiczka. [...] 2) im Schertz: Handschelle Handfessel. [...] burlesq. menote, fer qu'on met à la main. T III 1842.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WG