W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 06.02.2015
ROZDZIWIĆ czas. dk
Warianty fonetyczne: ROZDZIWIĆ, ROZDZIEWIĆ
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: bezok. rozdziewić; ~ cz. prze. lp m 3. os. rozdziwił // rozdziewił; ż 3. os. rozdziwiła; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. rozdziewi; ~ im. uprz. rozdziwiwszy
Znaczenia:
»otworzyć«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: oczów nie rozdziwić: ▲ rozdziwić rostrum (dziób) »gapić się, robić głupią minę, dziwić się czemu«: On zapromocyią Stanął był Posłęm [...] a Posłęm niewinnym bi y gęby międz yludzmi nierozdziewił tylko siedział iako lelek rozdziwiwszy [rostr]um na inszych zapatruiąc się a więcey pilnuiąc kart. PasPam 283v.
Związki frazeologiczne: gębę rozdziewić »odezwać się, zabrać głos«: Co przedtym iakom namienił na Woysko przechodzące hukali wołali grozili kniaziem Dunkoronskiem [Dołgorukim] grozili kaydanami y Stolicą wten czas ani gęby nikt Rozdziwił. PasPam 109. Gęby nie smiał nikt rozdziewić o krzywdy uczynione. PasPam 214v. Gęby między ludzmi nierozdziewił tylko siedział iako lelek. PasPam 283v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas