▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ rozum (i) baczenie (sz. zm.): Ktorzy strácili wszystko baczenie y rozum, żądza gniewliwa rządzi ich, biiąc kto się nátrafi ná raz, nie dáiąc się nikomu náwieść ná dobre. PetrSEk 49. Iesli nie mogą tráfunkiem stánąć páłace/ kościoły/ miástá/ száty/ księgi/ listy/ y inne rzeczy w których nie ták dálece potrzebá misterstwá y sztuk rozumnych; ieszczesz świát ten z niebá y z ziemie złożony bez rozumu/ bez baczenia miał stánąć? BirkNiedz 90. Męszczyzni iako y Białegłowy tak bardzo się upiiali ze rozum y baczenie człowiecze przez wino utracali. PotPrzyp 9. Aenigmata [...] zgadniy [...] Mam rozum y baczenie/ á niewiem o sobie/ Używegom iest w mocy y wożę się w grobie. KellGram 245. ▲ akt rozumu: Akt [...] akt rozumu. T III 4.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ od rozumu i baczenia odchodzić »tracić przytomność«: Od rozumu y dobrego baczenia odchodz[ącym]/ dobrze czynić plastr z świeżeg[o] nasienia Hanjżu[!]. SyrZiel 409.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ około czego rozumem chodzić: O táiemnicy Troyce ś. [...]/ y iáko około niey mamy rozumem nászym chodzić. BirkNiedz . ◆ mydlić czyjś rozum (sz. zm.), mydlić komuś rozum (sz. zm.) »celowo wprowadzać kogoś w błąd, przekonując do własnych racji«: Nie ták dla podánia sposobu do wyćiągánia Essenciey z rzeczy przyrodzonych/ iáko dla przypátrzenia y wybaczenia wielo y prożnomownośći/ tych Niebopiekielnych Mistrzow/ ktorzy wiele obiecuią/ á máło ábo nic nie czynią dobrego y skutecznego/ tylko ápárencie iákieś/ ktorymi oczy/ y rozumy ludzkie mydlą/ y słowy podáią. SyrZiel 333. Sercá Monáchow pánuiących świátu Odmienia, i w lot zrżuca z Máiestátu, Mydli im rozum, i wzrok ná Vrżędách, Ze się w swych sámi umotáią błędách. ChrośJob 47.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Vrody dość/ rozumu ni kąská. KnAd 248. ● Brody dość/ by tyle rozumu. KnAd 45. ● Afekt naylepszemu Nieprzyjaciel rozumowi (ba y Sumnieniu). DobrGram 379. ● Lépszy funt szczęścia/ niż cętnar rozumu. KnAd 437. ● W takim był strachu Marszałek Nadworny ze chłop zbladł był iak trup, a chodził iak bes rozumu. OpalKListy 449. ● Słow dość rozumu nié wiéle. KnAd 1051. ● Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424. ● Tréfunek podczas lépszy niż rozum. Szczęście podczás rozmysł przéchodzi. KnAd 1173.