Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy: lp M. rozumienie; D. rozumienia; B. rozumienie; N. rozumieniem; Ms. rozumieniu

Znaczenia:

1. »sądzenie, mniemanie, pojmowanie, posiadanie jakiegoś poglądu«: Przypisać to trzeba infelicitati temporis, że takie zadania [z udania] Ludzkiego padło na WSCi rozumienie [= posądzenie, podejrzenie]. PasPam 142. Sami przyznawali ci ktorzy iuz rozumieniem swoim extremis laborantem y na wieki upadłą osądzili bydz fortunę moię. PasPam 150v.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ być tego rozumienia »tak sądzić, myśleć, mieć takie zdanie«: Rosmiał się y scisnął mię za Głowę Iuż tego nigdy niebędziemy Rozumienia [żeś konfederat] choc by y Anioł powiedał. PasPam 173v. ▲ o kimś jest rozumienie »istnieje o kimś sąd, zdanie, opinia«: Ci tez oktorych było to rozumienie, że są eiusdem spiritus [...] pouciekali do Namiotow. PasPam 243v. ▲ wiele o sobie rozumienie »dobre, zbyt dobre mniemanie o sobie«: Bog przeinaczy hardosc Ludzką y Wiele o Sobie Rozumienie PasPam 109.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ być u kogoś w rozumieniu »być przez kogoś ocenianym«: U nikogo niemogę bydz Plano [całkowicie] w takim w iakim się poczuwam, rozumięniu. PasPam .

2. »sposób pojmowania, wykład«: Słonca we Lwie z Miesiącem złączenie Iest to kon[s]eqvencyiey dobrey Rozumienie. PasPam 271v.