Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVI (bez cyt.), XVII), SWil, SW, SJP (w in. zn.) notują
SStp nie notują

Formy: lp M. rumień; D. rumieniu; N. rumieniem

Znaczenia:

1. »czerwony, czerwonawy lub różowy odcień twarzy, rumieniec«: Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.

2. »czerwone, czerwonawe lub złotawe zabarwienie nieba, występujące w szeroko pojmowanych zjawiskach natury«: Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.

3.bot. »roślina z rodziny złożonych o silnie pachnących kwiatach, występująca w wielu gatunkach, pospolita w Europie i Afryce południowej, mająca zastosowanie w lecznictwie; Matricaria chamomilla«: O puchlinie w nogach [...] parzenie uczyć takie: Weźmij rumieniu, bylice, kurzego ziela, warz w ługu abo w occie, a naparzaj tem nogi: a po parzeniu coraz ususzywszy, okładaj mąką grochową [..]. DorHipTur 227. Anthemis Chamaeleon. Chamonilla. Chamillen/ Hormuntzel Rumień/ abo Rumienek. GuldOn 2.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ rumień rzymski: Chomonilla Romana. Römischer Kamillen. Rumień Rzymsky. GuldOn 5. ▲ rumień śmierdzący: Cotula foetida, Amarisca Chamomylla sylvestris, foetida. Kröten od. Hundsdille/ Krötendille. Rumień Smierdżący/ PułRumień. GuldOn 6.

Znaczenia niepewne:

1 a. 2: Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.