W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 29.06.2016
SŁYSZEĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: bezok. słyszeć; ~ cz. ter. lp 1. os. słyszę; 3. os. słyszy; lm 1. os. słyszemy; 2. os. słyszycie; 3. os. słyszą; ~ cz. prze. lp m 1. os. słyszałem; 2. os. słyszałeś; 3. os. słyszał; ż 3. os. słyszała; lm mos 3. os. słyszeli; ~ im. wsp. słysząc; ~ nieos. cz. prze. słyszano
Znaczenia:
1. »odbierać a. odebrać wrażenia dźwiękowe; słuchając pojąć«: Ludzie biegną z Sznorami co zwyczaynie ciskaią toniącym wołaią nanas kiwaią rękami niesłyszemy nić coteznasi wołaią oni niesłyszą. Bo kiedy morze igra to taki hut uczyni się iako zdział bił. PasPam 67. Słyszę kiedy Sama rzekła Będęc ia tobie rada. PasPam 198v. Stało nas Zołnierzow y Dworskich Ludzi kupa wielka przy krolu kiedy się to działo widzieli y słyszeli słowa. PasPam 202. Ia blisko stałęm y wszystko dobrze słyszałęm. PasPam 227. Słyszałęm z ust iego te słowa. PasPam 259v.
Związki frazeologiczne: na uszy obie słyszeć coś »słyszeć coś bardzo dobrze, doskonale«: Na uszy obie słyszy Swiat o głos Marsa ktory Promulguie Ze cię za Syna Swego prawdziwie przyimuie. PasPam 271.
2. »dowiadywać się o czym od kogo, dowiedzieć się o czym, o kim ze słyszenia; mieć wiadomość«: Nietoć to iest pociecha słyszeć o krewnym że się on Ma dobrze za 200 za 300 mil ale to kiedy ia mam go blisko. PasPam 75v. Niesłyszałęm od Zadnego polaka że by się ktoremu szabla nakarku wyszczerbieła. PasPam 77v. Posłał Woiewoda Ruski podiazdy potęzne nate mieysca gdzie Słyszeli o kozakach chcąc sie zniemi powitac zadaniem znac od podiazduw. PasPam 109. Przeiechałęm bespiecznie. Alem iako zas potym. Słyszał szukali mię. PasPam 183v. Powięm Waszey kMSCi iednę Historyią com słyszał o Panu kasztellanie Woynickim. PasPam 188.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Związki frazeologiczne: słyszeć coś z czyichś ust »słyszeć, że ktoś coś powiedział«: Słyszałęm zust iednegogo Godnego Pana. PasPam 261v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
SŁYSZEĆ
czas. niewł. ndk
Formy: cz. ter. słyszeć; ~ cz. prze. było słyszeć
Znaczenia:
1. »słychać (o dźwiękach)«: Ták iż lud nie mogł rozeznáć głosu krzyku wesołego/ od głosu płáczącego ludu; ábowiem on lud krzyczał głosem wielkim/ ták/ że głos było dáleko słyszeć. BG Ezd 3, 13. Serce moje ryczy nád Moábem y nád twirdzami jego/ áż słyszeć w Zoár/ jáko jáłowicá trzyletnia; bo drogą Luchitską z płáczem pojdzie; á ná drodze Choronáim krzyk jáko w porażce podniosą. BG Iz 15, 5.
2. »słychać (o wieściach)«: Słyszeć o tym/ słynié co (impersonalis instar) Auditur Romae aliquid noui. Assertur nuntius. Constanti fama atque sermone omnium celebratum est. Nuntij literaeque celebrant. Percrebuit vox: persertur nuntijs omnium, literis, sermone omnium. (piszą/ powiádáią) [...]. Kn 1015-1016. Słychać; słyszeć. man hört; man vernimmt, es ist zu hören, es gehet die Rede. on entend dire; on entend fonner; le bruit court; on oit, on entend des oreilles. [...] słyszeć było o pokoiu. T III 2080.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

SŁYSZANY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lp M. m słyszana
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiW tenczas naypierwszy raz w Polszcze Muzyka ktorą zowią Pruska Słyszana była co to na tych Pomortach graią przed Raytaryią. PasPam 230. PasPam 230.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas