hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiSákráment/ Sacramentum, est signum visibile inuvisibilis gratiae diuinae, quae homini per illud confertur ad eum sanctifi candum [...].Kn976. Na przyszłą Wielkanoc, gdy Chrystus z niewoli brańce święte wywodzi, padniem w Końskiej Woli, gdzie duchy z pogańskiego otrząsszy barłogu, przy świętych sakramentach ziścim śluby Bogu.TwarSLegK235. We Fráncyi Nárboneńskiey Albigenses broździli/ wiárą Kátolicką i Sákrámentámi gárdząc/ [...] ná poskromienie Albigensow/ i ná napráwę Biskupstwá zesłał Innocencyusz Kárdynałá Swiętey Pryszki.KwiatDzieje10.
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲ Benedykcja Najświętszego Sakramentu: Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement.T III32.
▲ administracyja sakramentów: Drugą corkę Czart wydał Simoniam za Kapłany y Prałaty [...] Aby za administracyią sakramentow y pracą około zbawienia ludzkiego/ zapłatę iako naywiększą wyciągali.StarKazII, 329-330. S. LEO II. obrány Roku 682. postanowił wárować się Simonii w Administrácyi Sakrámentow. ChmielAteny II152.
▲ sakramenta administrować: Maią ci Zakonnicy facultatem [...]/ że im wolno Parochie trzymać/ y Sakramentaadministrować.PruszczKlejn60. Mieszczanie Tczowscy [...] praedicują i sakramentaadministrują.OpisKról364. Sam [ks. Firlej] tedy nayliższym Sakramentaadministrował, do chorych iezdził, lubo w starganym latami y pracami zdrowiu.NiesKor II161.
▲ administrowanie sakramentów: Ile rázy kápłan w grzechu śmiertelnym czuiąc się/ bez żalu y skruchy Serdeczney przystępuie do ádministrowánia sákrámentow świętych [...] záwsze sobie ná piekło zárabia.StarKazII, 339. Iest y Bráctwo Anyołá Stroża z Odpustámi wielkiemi [...] á Zakonni Kápłáni Páráfiánom w ádministrowániu Naświętszych Sákrámentow pilnie wysługuią.PruszczKlejn66.
▲ kościelne sakramenta: Kościelny/ adiect. aliter utKościélne Sakrámentá/ náuká/ iedność [...].Kn306.
▲ Sakrament Najświętszy (sz. zm.): SákrámentNaświetszy/ [...] Eucharistia [...].Kn976. Jest bowiem NaświętszySakrament [...] iako Apteka iakaś pełna/ maści/ oleiow/ balsamow/ y zapachow drogich/ ktoremi leczy rany sumnienia naszego.StarKazII, 41. Chrystus Pan [...] do nas to Kapłanow wszytkich mowi/ abysmy sami godnie do ołtarza iego świętego przystępuiąc/ godnym tylko [...] ten NaświętszySakrament rozdawali/ nie iawnym lichwiarzom/ cudzołożnikom/ abo tyranom/ ktorzy do Kommuniey świętey/ tylko dla obyczaiu przystępuią/ aby sie nie zdali bydź Heretykami niezbożnymi/ abo niewiernymi Atheuszami.StarKazII, 52. NajświętszySakrament bierzemy/ nie tym affektem y umysłem abysmy nim posileni/ iako Zbawiciel nasz dla nas y w nas; tak y my w nim y dla niego żyli; ale pono często żebysmy albo ludzkim oczom/ albo [...] prożney o nas opiniey dosyć uczynili.BujnDroga238. W tey tu Bazylice [S. Mariae Majoris] te są Swięte raritates. 1. Złobek Pana JEZUSA, ktoremu wspaniałą podźiemną Sixtus V. Papież sfundował Káplicę á na wierzchu Tabernaculum ná Náyświęt: SAKRAMENT z brązu wielkim sumptem, ktore 7. Aniołow trzyma, iednemi rękami, á drugiemi świece w dźień y nocy palące się. ChmielAteny II110. Tu głowne są Relikwie: Laska cudotworna Moyżeszowa, Rozga Aaronowá: W Podźiemney Kaplicy jest Stoł kwádrzasty ná ktorym Zbawiciel nász ostatnią iadł Wieczerzę y Nayśw: postanowił Sakrament, od S. Heleny przysłany.ChmielAteny II110-111. [...] Obywatele tameczni [Torunia] Akatolicy, Nayświętszy SAKRAMENT w Processyi nie uszánowáli [...].ChmielAteny II321. 5to, [czart] na wspomnienie rzeczy swiętych, vg Imienia JEZUS, MARYA, na obecność Relikwii; Obrazow, wody swięconej, dopieroż na obecność S. Ewangelii, Najświęt: Sakramentu, wszystek trzęsie się, wrzesczy [...].ChmielAteny III214.
▲ sakrament wieczerzy Pańskiej: Mając w domu Służebnicę cięszko chorującą posłała [pani] po Xiędza, aby ją absolwował y Sakramentem wieczerzy Pańskiey usługował.GdacPan13.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲ administrować sakrament (sz. zm.): Máią ci Zakonnicy facultatem [...]/ że im wolno Párochie trzymáć/ y Sákrámentá administrowáć.PruszczKlejn60. Sam [ks. Firley] tedy nayliższym Sakramenta administrował, do chorych iezdził, lubo w starganym latami y pracami zdrowiu.NiesKor II161.