Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Formy: lp B. m nżyw sam; Ms. ż samy

Znaczenia:

»wyraz uściślający, uwydatniający relacje przestrzenne, czasowe«: [...] zdárzyłá się przy samysz bramie mieyskiey, z tegoż przyiázdu, szopá spora gotowá [...] przegordzono wpuł tę szopę płotem namiotowym, żeby ták w iednyż częśći audyencya bydź mogłá, á w drugiey tym czásem, stoły zástáwiano. DiarNeg A-Av. Gdyśmy siedli do stołu przyniesiono zaraz na pierwsze danie ofiarowanego szczupaka, co zaraz dało materyą dyskursu Panu Wymblowi iakim sposobem robaczki przygotował, mieysce upatrzył, wędkę zarzucił, rybę przywabił, y pomału iuż ułowioną na sam piasek przyprowadziwszy wyciągnął z wody. Monitor 104.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ sam a sam »we dwóch, w cztery oczy, bez świadków«: Woiewoda [...] Posłał tedy do niego Skoraszowskiego Porucznika krayczego koronego Leszczynskiegowyzywaiąc go na parol sąm a Sąm że by Woyska nieturbować. PasPam 71.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Chrzan z miodem dobry/ á miod sam. KnAd 70. Dobry chrzan z miodem/ miod sam. KnAd 1025. ● Sąd niésłuszny gdzie sam sędzia instiguié. KnAd 1020. ● Strách pod czás gorszy niż sámá rzécz. KnAd 1355. ● Kto chcé drugich mieć powoli/ ma iem też sam czynić g-woli. KnAd 371.

Słowniki:
SW notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1618

Formy:

Znaczenia:

»tu, tutaj«: Byłoby było co notowáć/ y pisáć/ ále to sám gárdłem y srogą śmierćią pachnie/ gdyby listy przęięto [!] ábo postrzeżono [...]. StarWyp A4.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ tam i sam (sz. zm.) »tu i ówdzie, na różne strony«: Ták pospolićie żeglarze bywáli/ Ktorzy czás długi przez morskie báłwány: Pod cudzem niebem tám y sám pływáli/ Przez rozne wiátrow szalonych odmiány. TasKochGoff 56.