W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 08.08.2024
SAMOTRZEĆ licz.
Słowniki:
SStp, SXVI, Knpod: samoczwart, T, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP notują
Formy: samotrzeć
Znaczenia:
»razem z dwiema innymi osobami«: Rękoymia iscá swego przącego się o dług/ sam poprzyśięga ieśli sumá nie wychodźi dwudźiestu grzywien. A ieśli cżterdźieśći/ samowtor. Jeś li więtsza/ samotrzeć. CzaradzProc H2. Srogą bitwę samotrzeć Orland odprawuje, Łby uciąwszy dwom królom, zdrowie odejmuje. ArKochOrlCz II 227. Czeladzi nam z sobą nie kazano brać, jedno po kilku, to jest: książę jmć miał być samoczwart, a my z panem Żółkiewskim każdy z nas samotrzeć; drudzy po jednemu tylko czeladnikowi brać mieli; ale się to potém w niektórych z naszej kompanii pomieszało, którzy w nadziei łaski pańskiéj i czeladzi i koni mieli, co chcieli. PacOb 7. Samoczwárt [...] Samotrzeć. duobus comitatus. Kn 978. Smiáły béz przéćiwniká. Smiáły ná bruku. Sámotrzéć ná pustki vdérzy. Wilká szuka/ á ślad iego vyrzawszy myka. KnAd 1061. Tu w tem mieście król dzisiejszy Angielski oponował się przeciwko Parlamentczykom in anno 1646, jednak potężniejszy byli parlamentczykowie z swym wojskiem przeciwko królowi; zażył był jednak sposobu chytrego, iż samotrzeć udawszy się za prostego żołnierza, uszedł, kiedy już miano dostać miasta, do jednego miasta, które natenczas Szkoci w zastawie od Parlamentu trzymali, to jest Nai Castel, zkąd go potem Szkoci przez acord wydali parlamentowi, którzy go aż po dziś dzień w więzieniu trzymają. GawarDzien 162. Izali Saul Krol nie odmienił sukni Krolewskiey/ áby samo trzeć tylko do Pitonissi szedł/ radząc się o skutku woyny swey? ChokRudAOdm 88. Posłałęm z Niemi czeladz y konie swoie co mi były nie potrzebne, a wrociłęm się samo trzec na zad do Pana Tyskiewicza. PasPam 153. Wszystko miłość osłodziła, lubo tylko pozwoliła Samotrzeć pieszo przeprawić, bo musiał wszytkich zostawić. StanTrans 98. Radziejowski widząc, że nie żart, we złocie i klejnotach co mogąc wziąwszy, ze swymi sługami z Warszawy wyjeżdżą, i wprzód do Trybunału Piotrkowskiego w krzywdzie swej supplikuje. Ale kiedy i tam za nim z dekretem marszałkowskim przyśpieszono, nocą samotrzeć ujeżdża z Piotrkowa aż do Wiednia bierze się. JemPam 92. W dzień Bożego Wstąpienia o zachodzie słońca, w dzikich polach spotkałem się z niedźwiedziem bardzo wielkim, którego samotrzeć na koniach goniąc, bez strzelania spisami alias dzidami zabiliśmy; szczwacza mego Stawińskiego chcącego dobijać, gdy się świeżył, za nogę porwał i szkodliwie zeżwał. ZawiszaPam 75. Tam Poseł swoię zostawiwszy asystencyą, wchodzi do Pokoiu Cesarskiego samotrzeć, to iest z Sekretárzem y Tłumáczem. ChmielAteny II 491. A iák BOG stał się Człowiekiem, samotrzeć rezydował w szopce. GruszCel 10. JMć Pan Pruszyński áż ochrzyp wołaiąc żeby z koni zśiadali, áż ledwie nieledwie zśiedli y poszli w gęstwinę z P. Pruszyńskim, tylkom com ich wyprawił, idę ku Haydamakom, samotrzeć ze Sztuecem Feldzer moy y Staskiewicz moy Pokoiowy. RadziwUDiar B2v. Umyśliłem tedy nie paradować, ale konno samotrzeć, a czasem samowtór wszędzie jeździłem. MatDiar 150. Samotrzeć, adj. et adv. selbst dritter. troisiéme § samotrzećia grała. T III 1982.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorki: MBM, RB