Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1618

Formy: lp M. skorupa; D. skorupy; N. skorupą; ~ lm D. skorup; B. skorupy

Znaczenia:

»twarda pokrywa nasion roślin i ciał zwierząt«: Płáw ábo ruch morski głádkoskorupy/ małże głádkiey skorupy. Conchae [...] zieiste/ zieyki [...] Chamae-leia [...] aliter Chamaeleos, Chama laeuis [...] Chamae-trachiae [...] Chamaepelorides [...] Chamaeglycymerides [...] Konchá/ Chámá [...]. Kn 708-709. Pław ábo ruch morski bézłuskny/ i béz skorupy [...] Mollia [...] Loligo [...] Sepia [...] Polypus [...] Stella. Kn 709. Skorupa Paiąka Indiiskiego. ArchRadziw. ArchRadziw 1638 79/1, 17. Pomnicie co mowi stary Poeta ze więc skorupa Ktora się Swieza bedąc napiie smrodliwey tłustosci Iusz nigdy nie wycuchnie ani pachnąc będzie. OpalKSat 3. Páwle Swięty, przyimuiesz ty Historyią Iobá, Iob od żony wyśmiany, od przyiacioł wyszydzony, Syny i Corki ztrácił, dobytki wszystkie poginęły, zá dom kąt, zá pościel gnoy miał, á miásto fleytuchu ow Pánic wielki, skorupą ocierał ropę, testá radebat santem, to to ucierpiał Iob, gdyby ták, ciebie z-páłácu, ciebie z-kámienicy, ciebie z-domu wyrzucono, nie dośćby na cię! MłodzKaz III, 67. FRACAS [...] TRZASK Łąm rzeczy z hałasem się łomiących. W Polskim rozmaicié się mowi łomot trzask co do drew. Brzęk co do kruszcow, szkła, glinianych statkow, Gruchot co do skorup orzechow kości [...]. DanKolaDyk II, 58. Na wyniszczenie kwasności znayduiących się w żołądku, bierz rano y wieczor na koniec noża rakowe oczy z Salitrą zmięszawszy proporcyonalnie; albo Skorupy z Ostrzyg Morskich biało upalone w cegielnym piecu. BeimJelMed 428.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ ostrygowa skorupa: Item Absorbentia także są pożyteczne: weźmi Oczek Rákowych, korali preparowánych, ostrygowych skorup álbo Perłowey máćice, káżdego coć się zda, utrzyi ná subtelny proszek, daway po iednym skrupule w Wodce Cynámonowey. Ná bol Głowy w pospolitośći. PromMed 18-19.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Cżego się z rázu skorupá nápiie/ to się z niey potym nigdy nie wymyie. Quod noua testa capit, inueterata sapit. RysProv A2v.