W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 22.11.2024
SMAROWANIE rzecz. n
Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują
Formy: lp M. smarowanie; D. smarowania; B. smarowanie; N. smarowaniem; Ms. smarowaniu; ~ lm M. smarowania; B. smarowania; Ms. smarowaniach
Znaczenia:
»pokrywanie cienką warstwą czegoś, często tłuszczu, nacieranie; natłuszczanie; mazanie«: Mocnieysze smárowanie Siarki tártey/ Prochu ruśnicżnego tártego ana. q. suff. Oleiu lniánego q. suff. OstrorMyśl1618 21. Roża ná máćicy brzemienney bywa leczona/ wprzod opowiedźiawszy/ że przypádnie poronienie/ y z niebespieczenstwem śmierći: krwie zgołá z ręki trzebá vpuśćić/ y po dostátku wolnymi/ y oźiębiáiącymi klisterámi/ smárowániem krzyżá/ y inszymi/ trzebá chorą náwet pokármy y napoiem iáko w náwiększey gorączce rátowáć. CiachPrzyp H2. Smárowánie/ v. Námázywánie. Kn 1029. Bo tá susząca y śćiskáiąca skorę iest/ á prosta odwilżáiąca y miękcząca; iáko toż czyni kąpanie w Oleiu/ ábo smárowánie głowy oliwą/ tłustym káczym/ gęśim/ kokoszym/ śliskośćiami wszelákimi. PetrJWod 22. Z tąd v Włochow/ gdy Młodemu Pánu Zonę w dom prowádzą/ iest zwyczay że Páni potráfia w to żeby przećiwko niey zá prog wyszedł/ przez co záraz vczy go z domu bez iey woli nie wychodźić: támże mu nie ták przykre rázy były od żony/ y dla tego stárzy Włoszy názwáli ie Vxor ab vngendo, to iest/ od mázánia ábo smarowánia. ZłoteJarzmo 30. Tegoż są przyrodzenia Máliny/ szcżegulnym iednák sposobem sok ich ocżom zápuchłym y łzámi záćiekáiącym pomaga/ sáme dobrze z robacżkow ochędożone y vpłokáne/ iedźione/ choćiaż y z winem/ żołądkowi nie zászkodzą/ nád to/ piekielny ogień smárowániem vśmierzáią. HercBan 59. Inśi Saliwatie poruszáią przez kurzenie, inni przez smárowánie, co się komu podoba, lecz naypewniey przez ustá. PromMed 79. Oprocz tego w ćięszkim kászlu kłádą ná pierśi rożne plastry, smárowánia sadłem Kápłonim, oleykiem Migdałowym, przydáwszy hányszkowego Oleyku troche. PromMed 96. Ná spadáiący humor Káthárowy ostry, gorący, do rożnych części ćiáłá, służą fomentácye smárowánia, frykácye, báńki suche, álbo z piiawkámi: pryscze, plastry, etc. CompMed 50. Tympius. Iest to Zwierz ad omnes humanos usus wchodzący, y potrzebny, Mięso na stoł, skora na stroy, rogi dla zdrowia ratowania, tłustość do smarowania. ChmielAteny1755 I 574. Smarowanie. das Schmieren. l'action d'oindre. smarowaniu służący. zum Einschmieren geschickt. qui sert à oindre, à engraisser. T III 2084. Nie potrzeba dwoch funtow oleiu do ośmiu tuzinow skor: lecz potrzeba pol dnia strawić dwom ludziom na trzepaniu ich, smarowaniu oleiem, i wieszaniu. LalMałachJSpos 26. Jeżeliby ten sposob nie udał się, użyie innego, ktory uczony Wather w Dyssertacyi: o szyi pęcherza męskiego, o kateterze, y smarowaniach tam maiących się czynić, rozumnie podaie. ListDokt 13. Smar, tłustość do smarowania miechów, robią ią mieszaiąc tran z oleiem starym. OsińOpis 83.
Przenośnie: Gdy wozek Duszy, nie ma smárowánia Duchá S. skrzypi, y turkocze. PicaZnaki Fv.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: ER