Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»pomyślnie, gładko, jak po maśle«: Owsá w gospodách/ chlebá/ etc. zaż nie ziedzą. Pieniądzmi cudzoźiemiec gotowémi zaż nie zápłáći? czy máły y to pożytekći sie widźi? Nuż kárczmi/ miásteczká szlácheckié mostowé/ grobelné cełká/ zaż smárowniéy szláchćicowi nie póydą? CikSSpraw 64. Smárownié/ Ferè translato vtimur, pro ochotnié/ porządnié/ rychło á dobrzé. Kn 1029. Przeto luboby się lepiey y smárowniey co było zdáło wschodnym pomiestnym Biskupo[m] y Duchownym/ w wierze/ w náuce/ w porządku Cerkiewnych/ tedy niepolegáć było ná swey opiniey/ ále ná decisiey Stolice Apostolskiey ná tym zá fundowaney przykłádem Apostołow y stárożytnych Kátolikow. SkupRusin B3. Wiem, że przy tym haśle Wszytko smarownie, wszytko pójdzie jak po maśle. Zwłoka na obie stronie; im czekamy dłużéj, Że się poganin czasem i wielkością znuży, Tym nam się rychlej przyda ta przypowieść cudnie: Zdechnie chudy tymczasem, niźli tłusty schudnie. PotWoj1924 140. Smároẃno. PRáwo/ y koło/ oboie się káźi/ Owo bez złotá/ á támto bez Máźi. KochProżnEp 29. Mowi czásem Kaznodzieiá: smárowno mi dziś chwałá Bogu Kazánie szło, ále i to też czásem mowią o Káznodziei: ey smarowałże [...]. MłodzKaz IV, 526. Opak się dziś w tym naszy sprawują duchowni: Olejem, żeby dusza z ciała szła smarowniej, Konającego mażą, a nad martwym trupem Modlą, i to za pewnym oboje okupem. PotFrasz5Kuk III 363. On zaleciwszy ich Affektacyą ze słuszna jest, roskazał, aby co umieją y wcżym być konfirmowani chcą, na Karcie spisawszy podali, y oddawali jeden Filozofiey summę, drugi Medicyny, inszy Jurisprudentiey, mieszkiem przytym, aby to smarowniey sżło smarując. KomPetrozLab F7.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ smarowno wszystko idzie , wszystko pójdzie smarownie, wszystko smarownie idzie : Táki zbior/ błogosławi Bog/ prozen chćiwośći/ Táki nie vkłopoce/ áni łbá vłomie Owszem wszystko smárownie idźie iák po iaiu. OpalKSat1650 26. Łacno porozumieć, że łáská i łáskáwość oliwá to, smárowno wszystko idźie, gdy kto łáskę ma, á gdy niechęći nástąmpią, wszystko skrzypiąc poydźie. MłodzKaz I, 454. Nie samemi ślubami i babskiemi modłami pomocy Bogów dostaiemy: ieśli czuyności, pracy przezorney rady nie pożałuiemy, wszystko nam póydźie smarownie: ieśli zaś ręce opuściwszy, leniow wszystko rozpoczynać będźiemy, próżno pomocy bogów wzywać; na ten czas oni rozgniewani i obrażeni. SallusPilchWoj 102. ▲ rzecz idzie smarowno (sz. zm.), smarownie idą rzeczy, smarowniej pójdą rzeczy: Bo gdyby iednym nie dał zmiękczyć swey osoby/ Zmiękczyłyby go wszystkie, ále też podowno[!] Y sługá winien/ że tá rzecz nie szła smárowno [...]. OvOtwWPrzem 377. Smarowniey poydą rzeczy, y przyszłe Traktaty Więc miec kaze; do szturmu; wszytkie Apparaty Ogniste a naprzod kule, Petrady, drabiny [...]. PotWoj 171. Poprostu smarowno rzeczy idą kiedy się to dway zmowią na iednego. PasPam 278. My sam dotąd w niemałej po straconym wojsku melankolii, bo już nam rzeczy tak smarowno iść nie mogą, straciwszy tak dobrej ledwo nie połowę kawalerii. SobJListy 69. Nie idą, jak o winie, rzeczy mu smarowno, Nigdy tego, co Tokaj, nie dokaże Kowno. PotFrasz1Kuk II 54. Smarownie [...] wszystkie mu smarownie idą rzeczy. alles gelinget ihm. tout lui réüssit; les choses lui viennent à souhait; tout lui rit. T III 2084.