Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»zawierający smołę; pokryty smołą; zrobiony ze smoły«: Reparacja bram w zamku, na które nowe balki, podcięgi, rynny zaprowadzono, podwójnymi balami przykryto, gwoździami żelaznymi poprzybijano, pakiem smolanym bale wysmarowano etc.; rachując cieślę, tracza, gwoździe, smołę i pakarza, kosztuje cegła, kalk, mularz, ankry in summa fl. 444 gr. 15. InwChełm 55. W Arsenale maią śię znaydować Armaty potrzebne z lawetami y innemi należytośćiami, kule rożnego gatunku, Moźdźierze, Petardy, Granaty, Muszkiety y Flinty, kosy do Szturmu, Karkassy, wory z piaskiem napelnione, ołow, żelazo, stal, kamienie, gwoźdźie, piasek, Siarka, saletra, węgle, konopie prochem ruśnicznym, siarką lub smołą napuszczone, wory skorzane do ognia, śikawki, cebry, mosty, laternie, faszyny smolane, namioty, Palyssady, rogatki, naczynia do sypania Szańcow y inne narzędźia, iako to łopaty, rydle, młoty, obuchy, wielkie obcęgi, śiekiery, piły, lewary, windy, powrozy, małe wozki, czołny, drabiny, wory, Kosze szancowe, faszyny, mosty zrobione z trzćiny, albo z skory, miedźi. KhevBrodArsMil 95.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ pochodnia smolana (sz. zm.): Aż jáko te widoki rozbiją się száre, Wnet świát znowu, y Kolno pokaże się stáre, Fozą dawną, dużymi tłuczone bárány, Że się z rázow murowe; rospieráją śćiány, Y powietrze oświeći, z nárzucenia więńcow Y pochodni smolánych. TwarSWład 173. Wchodząc do mieszkánia między zápowietrzonych, bárdzo rzecz pożyteczna trzymać przed sobą pochodnie smoláną zápaloną, álbo szczype, álbo ogień włożywszy co, żeby się kurzyło, lubo Bursztynu, lubo śiárki, etc. PromMed 191. Ten co Chrześcian w futrá zwierzęce, czy w skory Zászywszy psom zgłodniáłym dáwał, rzucał z gory, W oleiu wrzącym nurzał, o okrutne zbrodnie! Gorzeli iák smoláne w noc palą pochodnie, Záwisny kiedy Gwiazdy świecą iásne zorze Siedm dwoiste ktoremi chmury, słońce porze, Promienie bystre widzi, czyni gromy usty, Wzdycha przypomináiąc Tyráństwá rospusty. JaklWiad 16.

*SMOLANY nmos blp
w funkcji nazwy własnej

Formy: lm Ms. Smolanach

Znaczenia:

nazwa geograficzna » - nazwa miejscowości«: Paweł Karol Lubartowicz na Białym Kowlu, Smolanach i Rakowie książę Sanguszko, marszałek wielki Wielkiego Księstwa Litewskiego, czerkaski starosta, na całym księstwie zasławskim i dobrach Lubartowie, Kijanach, Jakubowicach i Łące pan i dziedzic. JewPriv II 1739 Lubar 115. DEKRET ná Zydow Mordercow y Zaboycow Pewnego Katolika. Dźiało śię w Zamku Zasławskim w Dobrach Dźiedzicznych Jaśnie Oświeconego Xiążęćia JMći PAWŁA, Na Białym Nowlu, Smolanach, Rakowie, Lubartowie, LUBARTOWICZA SANGUSZKA MARSZAŁKA W. W. X. Litt: Krzemienieckiego, Czerkawskiego STAROSTY, Roku Páńskiego Tyśiącznego Siedmsetnego Czterdźiestego Siodmego Dniá Siedmnástego Kwietniá. TysDekr str. tyt.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]