W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 27.09.2023
*ŚREDNI, *ŚREDNY przym.
Warianty fonetyczne: *ŚREDNI || *ŚREDNY, *SZREDNI, ŚRZEDNI
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Formy: lp M. m śrzedni; ż śrzednia; D. m średniego // szredniego; ż śrzedniej; Ms. ż śrzedniej
Znaczenia:
1. »nie wysoki i nie niski«: Człowiek to był grzeczny powazny urody bardzo piękney wzrostu Szredniego. PasPam 170. Inwentarz obory. — Wołów robotnych średnych 2, świni rodnych 4 [...]. InwChełm 109.
2. »środkowy«: Srzedni uff wálny w ktorym wszytká moc stoiáłá/ Vderzył w Tátáry áż źiemia zádrżáłá. DobrociesRel B3v. Idę do Sredniego Pokoiu. PasPam 285v. Gdy álbowiem 100, przemultyplikuiesz przez 20; wynidźie liczbá ludźi 2000 ile by się ich zmieśćić mogło w nawie srzedniey Kośćiołá, gdyby ławki nie były szersze nád łokieć. SolGeom II 76. [...] tá Linia nie mogłá Srzedniey zásłániáć [...]. RelPotrz 2. Kondygnacja śrzednia od strony tarłowskiej. ZamLaszGęb 32.
3. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji[...] przez Alembik trzykołbiásty dystyluią/ Oley z pierwszey kolby osobno odeymowáć/ ze wtorey tákże/ y z trzećiey. A co z trzećiey sie odeymie/ przednieyszy iest/ co ze wtorey/ ten średni/ á co z pierwszey kolby/ ten ostátni będźie[...]. SyrZiel 233. Z strony ożenienia ták rádźił: Żonę poymuy z śrzednią máiętnośćią: ábyś miásto żony nie wprowádźił w dom tákowey/ ktoraby nád tobą chciáłá być pánią. BudnyBPow 70. Zacnym Matronąm jak młodym/ tak średnym z tym światem pożegnać się każe [...]. NiewiesKom B3v.
Związki niejednoznaczne względem znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: szrednia błona: Wiatry mnożą się dużo, y szrednią błonę Diaphragma anatomice zwaną przytłaczaiąc, płucom wolność biorą gwałtem. BeimJelMed 549.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: bas średni: Iest Bás troiáki/ Wysoki/ Sredni/ y Niski. GorMuz b6v. ▲ Śrzednia batalia: Filata. [...]. corps, partie de l’ armée. § woysko dzieli się na trzy filaty albo linie. [...] śrzednia filata albo batalia. [...]. corps de bataille. T III 339.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ŚREDNIA ż
w funkcji rzeczownika
Warianty fonetyczne: ŚREDNIA, SRZEDNIA
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiZáczym nie iest doskonále srzednią proporcyonálą ze dwuch, ále trochę większą. SolGeom I 56. Ná linii teyże poprzeczney należy determinowáć szerokość pierwszey y drugiey náwy Kościoła, szerokość Kaplic, y samę średnią Kościoła. BystrzInfArch D.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas