ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2024
SZWAB rzecz. m
Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI), SWil, SW, SJP notują
Formy: lp M. Szwab; B. uż. żyw. Szwaba; ~ lm M. uż. osob. Szwabowie; D. Szwabów; C. Szwabom; B. uż. osob. Szwaby; N. Szwabami
Etymologia: <niem. der Schwabe>
Znaczenia:
»mieszkaniec Szwabii«: Bo áni to podobna/ ábyśćie komu wydrzeć máiętność mogli/ ktorzyśćie własney wászey nie obronili/ áni też wákuią role żadne w tym páństwie/ żeby zwłaszczá tákiey wielkośći mogły bydź dáne/ ale vśiądźćie ná gránicách Vbiiow/ wymogę ia to ná nich przez ich posły/ a ták potym skarżćie sie ná Szwaby/ y pomocy na nie żądayćie. CezWargFranc 77. Cezár nieco w máiętnośći ich zmieszkał/ á wszytkie wśi y miástá zápaliwszy/ żytá pośiekszy do Vbiow ćiągnął/ y rátunek im przećiwko Szwabom/ ieśliby vkazáłá potrzebá/ obiecał. CezWargFranc 82. Zlećił tymże Vbiom/ áby często szpiegi do Szwabow wysyłali/ á coby sie tám v nich dźiało/ dowiádowali sie/ ktorzy roskazániu iego dosyć czyniąc/ w małym czáśie referowali mu/ iż wszyscy Szwabowie/ skoro iedno wieść do nich o pewnym woyscze Rzymskim przyszłá/ ze wszytkim swoim/ y towárzyszow swoich/ co go tylko zgromádźić mogli/ ludem/ koniecznie do ostátnich granic swoich odćiągnęli/ kędy lás iest wielkośći niezmierny/ (zową go Bacená) ktory w sobie sam daleko idźie/ y iákoby z nátury iáki mur postawiony/ Cheruszki od Szwabow/ Szwaby tákże od Cheruszkow dźieli/ od krzywd y naiázdow ich broni/ tám przy sámym początku tego lásu postánowili Rzymian czekać. CezWargFranc 134. Niemcy lepak/ ábo Tewtonowie/ częśćią Gottámi/ ábo Wándálami/ Longobárdámi/ częśćią Swewámi/ ábo Szwabámi/ Frankámi/ Sásámi/ Turzyngámi/ y niewiem iáko tylko miánuią się: co też y do Winidow ábo Wenedow/ iż zwyczáiem weszło/ iáwnie Iornánd pokázuie. KromBłażSpraw 16. Dźiáło się to tedy roku Pańskiego 1025. Prze ktory czás Konrádá Szwaba/ po śmierći Henryká Cesárzá/ zá páná obrano: Był tedy Bolesław wzrostu śrzedniego: twarz/ y wszystkich członkow postáć/ ozdobną/ y do skromnośći złożoną máiąc: włosow gęstych/ czarnych/ a kędźierzawych: w żyćiu y w ponoszeniu ćiáłá ochędożny/ á nie názbyt też wydworny. KromBłażSpraw 60. Szwab / Sueuus, [...] Szwábska źiemiá. Kn 1127. Był natione Szwab, głowny Filozof. ChmielAteny III 125. Szwab. ein Schwabe. un Sueve, qui est de Souabe. T III 2279.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: MSB