W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2024
SZYDERCA rzecz. m
Słowniki:
L (; pod: szycie, szyd; bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują
Formy: lp M. szyderca; C. szydercy; B. uż. żyw. szydercę; W. szyderco; ~ lm M. uż. osob. szydercy; szyderce; B. uż. osob. szyderców
Znaczenia:
»osoba wyrażająca krytykę w sposób prześmiewczy«: Wiedzże o tym/ że in Primitua Ecclesia oraz te trzy Sákrámentá/ Krzest/ Miropomázánie álbo Bierzmowánie/ y Eucháristią podawano/ świádczą Doktorowie Swięci/ Napierwszy Dionysius Swięty Areopágitá Vczeń S. Páwłá Apostołá: vltimo Capite de Ecclesiastica Hierar. osobliwie o Kommuniey máłych dźieći tráktuiąc/ takowych szydercow iákiś ty/ ták strofuie: Y niżey. MohLit 72. A Czemuś tu nie położył Szyderco do czego to ták mowią Hospodi Pomiłuy, Podáy Hospodi, Tobi Hospodi; Wżdy to są Respomsoria ná Ektenie/ ktore Kápłan mowi/ iáko ná przykłád gdy Kápłan mowi: w Pokoiu modlmy się Pánu, á CHor álbo ludźie mowią: Hospodi Pomiłuy, To iest: Panie Zmiłuy się. MohLit 105. Tych ia, z Náuki mądrego Sálomona, Prouerb. c. 9. : 7. et 8. niechcę wiele drażnić y strofowáć: biorąc to do konsideratiey, że, iáko błoto smrodliwszy fetor wydáie kiedy bywa poruszone; ogień bárźiey się żarzy y szerzy gdy go podżegáią; pies dráżniony prędzey vkąśi; ták y Szyderca strofowány. HaurEk 176. A Robaldus tegoż Zakonu/ gdy go żártuiąc prośił ieden Heretyk/ áby go od gorączki uwolnił/ ktorą kłamliwie sobie przyznawał; odpowiedźiał temu szydercy: Proszę Bogá/ áby się nád tobą zmiłował/ ieśli masz gorączkę/ á ieśli nie masz/ aby ćię wźięłá; i záraz się ták stało. KwiatDzieje 62. Jeżeli się tacy znaleść mogą że żadną pobudką, żádnym pochopem, żadnym bądź to sposobem, bądź to Náuczyciela przemysłem do náuk záchęcić się nie dádzą, iáko to są ospáley, nieporządni, uporni, zuchwáli, szálbierze, szydercy, niezgod pomnożyciele, Náuczycielow y ustáw szkolnych pogardziciele, w ktorych żádnego nie masz wstydu, posłuszeństwá y pilności znáku, z iákich rzádko do doskonáłości álbo śrzedniey umieiętności pory przychodzić zwykli, do tego ktorzy inszych spokoynemu życiu, y postępkom w cnotách przeszkádzaią [...]. PawluśUwagi 6. O. Wstrzymywać wszelkich szydercow, i podsłuchywaczow. P. Zchwytany szyderca, lub podsłuchuiący, iak ma być ukaranym? PerzMyśli 27. Jeżeli zaś szyderce i bezbożni nie są iednego ze mną mniemania, i ustraszenie iey maią za śmieszne, niech przynaymniey rozsądny czytelnik uważyć raczy, że pomimo wzgląd tamten, sam czas nocny, wywołanie iey z łóżka nadzwyczayne, nareszcie i rozebranie Pana Alworthy, czemużby iey ustraszenia nie miały usprawiedliwić, i słuszne ziednać pochwały? FieldZabłPodrz 14. Inni po całym Kościele biegaiąc, obrazom Swiętych Bożych z urąganiem grozili. Jeden z nich rzemiosłem stolárz, wstąpiwszy ná Ambonę szyderskie żarty stroił, krzycząc, wołaiąc, gestami y grymassami przedrzeżniaiąc Kaznodzieiow. Nie mogąc tego szyderstwa zścierpieć jeden flis dobry Katolik wstąpił ná ambonę, y porwawszy z tyłu niezbożnego szydercę, z gory ná doł zrzucił, á sam gdy chciáł z Kościoła umknąć, w ramię iest cięszko raniony. PoszakHist 64.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz szyderz.
Autorka: MSB