Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStppod: w in. zn., T, L (; pod: szynk; XVIII), SWil, SW, SJP notują
SXVI, Kn nie notują

Formy: lp M. szynka; D. szynki; B. szynkę; N. szynką; Ms. szynce; ~ lm M. szynki; D. szynek; B. szynki

Etymologia: <niem. der Schinken>

Znaczenia:

»mięso wieprzowe z tylnej części tuszy«: WEźmi wieprzá świeżego nogę z vdem/ to iest cáłą szynkę/ warz w wodźie/ áż rozewra[!] mięso á kość zostánie: daway koniowi tę iuchę pić dni pięć ábo śiedm. DorHip II Qiijj. A trzećia potráwá ktora byłá? Ostátnia potráwá byłá pástetá/ schab/ (szynka) mięso z rosołu (solone) ozor wołowy/ głowizná wieprzowa/ y kiełbásy z gorcżycą. VolcDial 49v. Dają także przy oddaniu czynszu tego szynek 4 i serów 4. Prima maii przy obieraniu sołtysa dają szynkę 1, na ś. Marcin także przy obieraniu sołtysa dają szynkę 1. InwChełm 50. Szynka, szołdra wędzona. ein geräucherter Schinken. jambon de deriérre, cuisse de porc salée et fumée. T III 2285. Wie każdy iaką to iest wygodą w gospodarstwie domowym, kiedy można mieć raz na raz dobre i piękne wędzonki, szynki, połcie, kiełbasy tłuste, pół-gęski, etc ŚwitBud 214. KUCHENNY DNO obłożyć, to iest na spodku rondla lub innego naczynia, w którym gotować będziesz, obłożysz listkami słoniny, zrazami z cielęciny lub szynki według potrzeby. WielądKucharz 433. Coż to? rzekłam do niego, ty iesz to brzydkie ścierwo? czyiaż to iest noga? — Jest to łopatka świnia ktorą zowiemy szynką [...]. KrajMPodol 30 nlb. Tym czasem chcąc posilić wyprożnione brzuchy, Szynkę przynieść rozkaże, a sam zaś z komory Barzo starego miodu wyniosłszy dzban spory, Nalewa duży kufel, niech się kto chce troszczy Rzecze, a ia do ciebie Xięże Podproboszczy, Wypił, ten za nim, każdy nachylaiąc dzbana, Starał się naśladować godnego Plebana. WęgOrgany 5. W Rossyi nazywaią kosztownym i delikatnym szczu, ktore bywa gotowane z rozmaitym mięsiwem, osobliwie z wołowiną, a zaprawione przegotowaną szynką, śmietaną kwaśną i dostatkiem cebuli. EisenNauka 45. Tak szynki, słoniny, y insze mięsiwa, wyśmienicie konserwować się będą przez 2. y 3. lata bez zepsucia y zgorżknienia. AlletzAlb 133. Szołdra, szynka. DudzZbiór 61. Pan Woyciech, co się bardzo niestrawności boi, Po szynce cośmy iedli, trochę wina radzi, Kieliszek ieden, drugi, zdrowiu nie zawadzi, A zwłaszcza kiedy wino wytrawione czyste. KrasicSat 56.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ szynki westfalskie: Z ktorych potym szczegulne zá vpominki/ Szlą Westphálskie Pánom szynki. KochProżnLir 203. Przez które państwo jadąc doznalichmy tego eksperiencją, iż sławne szynki westfalskie, ponieważechmy się jako szynek, wędzonek i abuchtów wybornych barzo najedli; osobliwie dobre wszytkie rzeczy wędzone w tym państwie. BillTDiar 314.

Słowniki:
SStp, T, L (; pod: szynk; XVIII), SWil, SW, SJP notują w in. zn.
SXVI, Kn nie notują

Formy: lp M. szynka; ~ lm D. szynek

Znaczenia:

»zdrobniale o szynie«: Sżyna, Sżynka żelaza, eine Schine Eijsen. BierSłowa 253. Skatułka jedna nie zamknięta, w której nic nie masz, tylko siemienia trochę. Także żelaza szynek 4, podków starych 2. InwKal II 49.