W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 23.09.2024
TRÓJNASÓB licz.
Słowniki:
SXVI, L (; pod: trójnasobny; bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: trójnasób
Znaczenia:
»trzy razy tyle, trzykrotnie«: S. SYra Pánna 17. dnia Kwietnia, ktorey miłośierdźie ná ubogie Opatrzność Boska nádgradzała dáną łáknącemu wodę w wino przemieniáiąc, udźielnego zboża troynasob przyczyniaiąc, y ułomki chleba w świeże roże obrácaiąc. NaramOpat 6[9]. Po troynasob czasem pisywał na dzień, napełniaiąc wyrazy likiem swych pieszczot, tęskliwie wyglądaiąc momentow powrotu, pragnąc iako nayprętszego obaczenia mnie, cały porzucony zaufaniom, że te miłośne węzły, które oglądać iedzie, y nasze bez odwłoki zadziergną[!] serca. RiccobListy 91-92. Troynásob dreyfach oder dreyfältig DobrGram 364.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: w trójnasób, we trójnasób »trzy razy tyle, trzykrotnie«: Może Konfekt z niego wdźięczny y vżyteczny być vczyniony/ tym sposobem: Wźiąć część korzenia Oleśnikowego ochędożonego/ Miodu chędogiego wetroy nasob: To społem co nalepiey vmieszáć. SyrZiel 24. Wźiąć co namłodszych listkow/ ná Wiosnę z źiemie pusczáiących sie/ poki w kłącze nie wyrośćie/ ktoregokolwiek z tych dwu/ bądź więtszego/ álbo mnieyszego: A choćia y oboygá/ ile sie zda y podoba/ vkrążáć ie co nadrobniey/ potym Cukru chędogiego biáłego we troy násob przydáć/ y wespoł vtłuc w Moźdżierzu/ á w skláne naczynie włożyć/ y ná śłońce wystáwić/ álbo w piec po pieczywie. SyrZiel 84. W Márcu [korzeń benedyktowy] kopány bydź ma/ do tego ochędożony/ y w wodźie naprzod/ potym w wine wypłokány/ á náchędogiey chustce wycuchniony: drobno pokráiány/ y w kámiennym mozdżerzu z białym Cukrem/ wźiąwszy go we troy nasob co nalepiey vtłuc A w Tureckim naczyniu ábo sklenicách/ do potrzeb niżey położonych/ chowáć. SyrZiel 272. Sok z tego źiela nietylko do piguł/ ále też do innych rzeczy lekárskich wchodźi. Ten bywa tym sposobem czyniony/ iáko z Rzepiku/ á iest we troy nasob vżytecznieyszy z liśćia z suchego wyćiągniony/ niżli prosty z liśćia świeżego. SyrZiel 288. Wyprowádzeni Zydźi przez Moyzeszá ná puszczą/ gdy się poráchowawszy wiele ich wszytkich/ náleźli że sześćkroć sto tyśięcy było mężow do boiu/ procz dźiádkow/ niewiast/ y dźieći/ ktorych się we troynasob więcey znáydowáło/ poczęli się Moyzeszá pytáć/ coż tu ná puszczy będźiemy ieść. StarKaz 79. Nie myslę iednak głosić, áni Miásta trwożyć Ku nocy, bo wieść zwykła w troynásob przyłożyć Niech tylko w bramach, w porcie, po murach sowito Stráże záwiodą! CorMorszACyd 137. Więc od stworzenia stworzyciel nie droższy, Którego tylko za trzydzieści groszy Żydzi kupili? [...] A ja, żem szlachcic, we trójnasób drożej Swą głowę muszę opłacać od bożej? Bo dziewięćdziesiąt groszów daję od niej, Choć me szlachectwo przed nim proch niegodny. PotFrasz4Kuk I 249. Znowu się boję, żeby na ponętę ptaków Nie przyrwali poganie na ten miód Polaków (Rozmaite na wojnach żołnierzom trefunki, Młodym zwłaszcza, zwyczajne po miedzie biegunki), Żeby pierwej niż będzie żak z infimy w prymie, We trójnasób nie płacił tych konfitur w Krymie. PotMorKuk III 155. Ták co przedtym ná ziemskim świetno Horyzonie Był widźiány LELIWA, w Arktycznym Tryonie Dáleko piękniey złote rzućiwszy kędźiory, W troynasob replikował dźiedźiczne splendory. LeliwaHrab D. Zamojski téż co Szwedów dostał, także im czynił i w trójnasób więcéj, bo na 150 kazał obwiesić Szwedów. OtwFDziejeCzech 279. Ták [Bóg] błogosławił Abrahama, Jakoba, Jozefa Patryarchę, Jobowi w troynasob wszystko wrocił etc. BystrzInfZup 2 nlb. Kędy bowiem zachodzi tak wielka różność i ciał, i sił żołądka; tam iednaż miara nie może wszystkim służyć: ale raczey co temu silnemu i młodemu iest w samą miarę; tego innemu słabemu i staremu, we dwoynasob, i we troynasób iest nazbyt [...]. LesLeśFNauka 87. Przed lat trzydziestą zastałem we wsi gospodarzow piiakow, a przeto ubogich, słabych, nie dołężnych, trzydziestu piąciu; iest ich teraz zdrowych, czerstwych, dobrze się maiących sto dwadzieścia; liczba więc piiących przymnożyła się w troynasob. KrasicPan 138. Co się tycze wewnętrznego handlu, każdemu wiadomo, że więcey iest nieufności niż ufności w Polskich obywatelach, y trudno iest teraz dostać pieniędzy, nawet na bardzo pewne zastawy, á ieżeli się dostanie, to we troy, albo we czwornasob większemi prowizyami, niżeli ie w całey Europie wypłacaią. WybicMyśli 9. Późnieyszy Henryka IV. Statut 2. wszelkiego Sędziego do powrotu tylko w tróynasób wartości wziątku obowięzuie, oraz za odsądzonego od urzędu, i niezdatnego do wszelkiego innego, wraz z karą arbitralną przez Króla wyznaczyć mianą, deklaruie. BlackOstrowPrawo 177. Na mocy tego prawa, wszyscy Monopoliści w tróynasób powinni byli nadgrodzić szkody tych, których handel uszkodzili. BlackOstrowPrawo 203. Ze wszystkich tych gwałtów, zdrad, wex niesprawiedliwych i nieznośnych, oczywistych kradzieży, oraz iawnego umykania sprawiedliwości, rzecz iest widoczna z dokumentów naypewnieyszych, a prawie wszystkich ufundowanych na aktach Jurydycznych, że sami Kupcy Ryscy podięli szkody więcey niż na million talarów Albertyńskich, handluiący zaś z innych miast Rossyiskich, we troynasób więcey. KurierPet 253[255].
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: RB