Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy: bezok. uciekać; ~ cz. ter. lp 3. os. ucieka; lm 3. os. uciekają; ~ cz. prze. lp m 1. os. uciekałem; 3. os. uciekał; ż 3. os. uciekała; n 3. os. uciekało; lm mos 3. os. uciekali; ~ cz. przy. złoż. lm mos 1. os. będziemy uciekali; ~ im. wsp. uciekając; ~ nieos. cz. prze. uciekano

Znaczenia:

1. »szybko się oddalać«: Powszystek czas moiey słuzby w iego [Czarnieckiego] Dywizyi nieuciekałęm tylko raz agoniłęm mogłby razy tysiącami rachować. PasPam 52. Co tam uciekaią [Szwedzi] przed Tetwinęm prawie iako pod smycz nąm przychodzą iako tedy tych tak y tamtych, połozylismy mostęm. PasPam 60. Obawiaiąc się Czarniecki że by ich Chowanski uciekaiąc z Sobą niepobrał. Posłał na całą noc 12 Chorągwi dobrych [...] zeby ich Salwować. PasPam 98. Pan Donskorunski [Dołgoruki] kwapił bardzo do nas głosy pusciwszy po Fortecach Moskwą osadzonych że by nąm wszędzie zasępowali kiedy będziemy uciekali. PasPam 101v. Iest tam Staw wielki bardzo [...] gęstą trzciną zarosły tam Litwa Niebozęta Uciekali zpogromu. PasPam 112v. Starczyzna poczęła uciekac woysko tesz w rozsypke lecz tego uciekania niedługo było bo konie mieli zmordowane biiąc się z Litfą. PasPam 113. Gonięmy tego zdraycę y Ucieka nąm. PasPam 198. Do klasztora chcieli uciekać zamknęli Mniszy Bramą o co zas krol Gniewał się. PasPam 199v. Znowu nąm zdraycy poczeli uciekac amy ich znowu gonic. PasPam 200. My tez gonili kiedy przed nami uciekano. PasPam 202v. Ktorzy się mieli za zwycięszcow we czwartek Ci w Sobotę zwycięzeni ktorzy we czwartek gonili Ci w Sobotę uciekali. PasPam 266.

2. »o wodzie: opadać«: Dawano znać że Woda wielka przybrała [...] pobiezałęm Ryscią obawiaiąc się że by woda nie uciekała. PasPam 280v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ uciekać jak przed chartem zając »uciekać bardzo szybko, w popłochu«: On [Dawid] Pan lat sześćdziesiąt maiąc Ucieka [przed Absalonem] w nocy boso, iak przed chartem zaiąc. DrużZbiór 112.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Odstąpił Nieprzyiaciel od Troscianca y poszedł ku Humaniu, a mytez trzymaiącsię przypowiesci starey, uciekaiącemu Nieprzyiacielowi most buduy y tak z pod Ładyzyna znowu Woysko naswoie poszło Consistencye. DrobTuszInf 24.