W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 17.08.2023
*UCIESZNY przym.
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1611
Formy: lp M. ż ucieszna; lm M. nmos ucieszne; D. uciesznych; B. nmos ucieszne
Znaczenia:
»zabawny, dostarczający dobrego nastroju, radości, uciechy «: Odpráwiwszy iuż obiad wety im roskoszne Dano/ á przy nich winá napoie vćieszne. OzimSzturm Biijv [Biij]. Vivenda ich ucieszna bardzo bo rzadko co ciepłego iedzą. PasPam 55v. Są ktorzy zbytek żalu przerwać radzą, czytaniem lub słuchaniem rzeczy uciesznych, między innemi St: Euremond w frasunku przekłada Donkiszota nad Senekę. Monitor 151.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Bogáctwá z mądrością vciészne. KnAd 32.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Bez-żęństwo spokoyne/ vciészne/ wolne. KnAd 22.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
UCIESZNA
w funkcji predykatywnej
Formy:
Znaczenia:
1. »jest miło«: Mierźiono iest dufáć w dawánie/ ále vćieszna zá dobre odpłacáć. BudnyBPow 80.
2. »coś dostarczającego dobrego nastroju, radości, uciechy«: Ale y to vćieszna byłá/ gdy Iezuitow obaczyli [...] Kátholicy od rádośći płácząc/ ręce w niebo podnośili/ dziękuiąc Pánu Bogu/ że im Kápłany przywroćił. RelBit A3. NIe dosyć pono ná pieniách Duchow niebieskich/ trzeba żeby też y ptaszęta gniazda w tym ćierniu sobie poczyniwszy/ Panięćiu temu śpiewáły? vćieszna bowiem też bywa máłym dźiateczkom słucháć ptászego pienia/ ábo też y ptaszętá w ręku piástowáć? HinPlęsy 256. Dobrze się tulić tu do Korony ćierniowey/ szukáć we wszytkim vmartwienia/ y ostrych się zámiłować bodźcow/ barzo będźie vćieszna tobie przy śmierći człowiecze; gdyż/ iák więc zwykli ręce wyćiągáć ludźie/ kiedy co miłego rozdáią/ y czego oni pragną/ á tym goręcey oney dostać chcą kiedy iest zacna/ y gdy iest drugi ktory też ná nie czuwa; ták Bog wiedząc iako iest zacna duszá pokłota vmartwieniem/ y wiedząc że też ma nieprzyiaćielá/ ktoryby rad zárwał duszę człowieka lubo tak vmartwioną/ z weselem wielkim wyćiąga ręce ná przyięćie tákiego człowieká duszę/ ktory gdy się przy śmierći do ręki Boskiey záleca/ y w onę samę się dostáie/ Bogá iák wielce ćieszy/ że iego minąwszy nieprzyiaćielá/ poczćił go duszą ktorey on sámey żebrze. HinPlęsy 289. W prawdźie źeć to wesoła y ućieszna bełá, źesmy wdźiewiąći dniách ták dáleko przyjácháli/ źe Islánd: (choćiasz z Bremu áź tám ná Cźtery stá mil jest) z przednieyszego koncá nie telko z oczyć ále y práwie dobrze obaczyćiesmy mogli: Wszákźe to ná poły z Niebezpieczenstwem á zá tym y wielką źáłośćią nászą pomieszano beło. VetIsland 2.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: SPas, DA