W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2025
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Znaczenia:1. »fragment, cząstka«: Vrywcza/ vrywká. Actus ipse carpendi: carptus potest voce Plinij, quanquam ferè in Ablatiuo vsurpamus hanc vocem, et per Aduerbium carptim rectè reddimus Latinè. Kn 1199.
Urywcza/ urywka. Carptus Nutraukimas/ nareszkimas. SzyrDict 462.
Urywcza. Urywek. Urywka. außer dem Instrumentali findet man diese Wörter selten in einem andern Casu. 1) Abberchung, Abreißung.[...] hors de l'instrumental on trouve rarement ce mot dans un autre cas. 1) arrachement, l'action d'arracher, de cueillir. [...]. T III 2437.
2. »niejawny albo przypadkowy dochód«: Urywcza. Urywek. Urywka. [...] 3) Schwenzelpfennige. [...] 3) grivelée, anse de panier, un profit petit et illégitime. T III 2437.
3. »zniżka, rabat«: Urywcza. Urywek. Urywka. [...] 2) Abberchung, Abzug, Rabat. [...] 2) rabais, écomte. m [...]. T III 2437.
4. »utarczka, nagłe starcie«: Tatarskie i wołoskie chorągwie co żywo Na ostęp prawie idą, o urywczy tuszą, Choćby ją też przypłacić mieli własną duszą. ŻałRokLub 141.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
URYWCZĄ
w funkcji przysłówka
Znaczenia: »dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«: Przydáie ná ostatek/ że od onego czásu iuż nie vrywczą támte mieysca nisczyli/ lecz iako w swych własnych domiech źimowali/ nic się nieprzyiacielskiego nie obawiáiąc. KromBłażSpraw 6.
[...] aż tak urywczą idac świtać poczęło, y iuzesmy to woisko nieprzyiacielskie pomiiać poczęli, tak tylko o Kłuszynie mysląc, trafiło sie tak ze u Niemcow zatrąbiono pobudkę [...]. MarchŚcibHist 24-24v.
Posłał [król] do Lubomirskiego że by mu dał Pole kawalersko ustępnym [wstępnym] boięm nietak urywczą iako wilk. PasPam 203v.
COURIR un livre, Le lire en courant. Raptim librum perlegere. PRZEBIEZEC iáką księgę czytaiąc ią ná prętce, urywczą naprędce. DanKolaDyk I, 387.
Urywczą, à la hate. KulUszDyk 210.
Teraz muśiałem, przy boku mego Steleia, ktory iakoby ieszcze był we śnie, i tylko kilka urywczą słow do mnie wymowił, do mego się pośpieszać gmachu. GelPrzyp 116.
urywką, urywkiem, urywczą. Urywcze. adv. Ruckweise, zu sich rafend; rips raps; wie verstohlen; denn und wenn. en arrachant, en prenant cà et là; comme à la dérobée; par échapées; à la ripaille, à la griboüillette § urywkiem co dostać; urywczą pisać, czytać T III 2437.
Urywczą/ Urywką/ Raptim, adver. behend/ In eyl/ flugs/ schnelliglich/ eylends. DasHünDict Ddddv.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
W URYWCZĄ
w funkcji przysłówka
Znaczenia: »dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«: Wpraw Kozaki w vrywcżą iáko Fárbá łucży/ Arkábuźniki trwáłe w moc iák Mąką vcży. JurkPos B4.
Do tąd w urywczą (że ták rzeknę) y podiázdámi gromił dźielny IEZVS námienione swe y zbáwieniá nászego nieprzyiáćielskie dostátkow/ czći y wygod prágnieniá pułki. Ale pod czás męki swey/ wstępnym boiem y wálną potrzebą w nie uderzył. BujnDroga 313.
Pytáią się Oycowie SS. czemu Pan IEZUS gruntuiąc w Wierze zmartwychwstánia Apostołow, nie ustáwicznośćią obcował, ále iák w urywcżą, pokazał się i zniknął? LegucSpraw D2.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
NA URYWCZĄ
w funkcji przysłówka
Znaczenia: »dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«: Ná vrywczą źiemię pustoszy. Streissen der Feinde. ManTobPhr 75.
Pustoszysz nas. Vide. Walczysz ná nas. Pustoszy nieprzyiaćiel krainę wtargywániem. Vide. Ná vywcżą krainę pustoszy. ManTobPhr 139.
Zdobycż wielką z źiemie wyniosł. Vide: Ná urywczą źiemię pustoszy. ManTobPhr 245.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz urywka, obrywka, obrywcza.