Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »fragment, cząstka«: Druga zaś część naszych owego urywku szyku trafiła na Moskwę y poparli ią y częsć ich niemała tak ze iako y Pontus uchodziła [...]. MarchŚcibHist 24v. Obrywki/ vrywki źiół/ wierzchołki/ kwiatki oberwáne. Decermina [...]. Kn 578. Vrywcza/ vrywká. Actus ipse carpendi: carptus potest voce Plinij, quanquam ferè in Ablatiuo vsurpamus hanc vocem, et per Aduerbium carptim rectè reddimus Latinè. Kn 1199. Vrywcza/ vrywka. Carptus Nutraukimas/ nareszkimas. SzyrDict 462. KILKA URYWKÓW Z ROKU 1721. GAZETA PISANA SPÓŁCZESNA ZawiszaPam 427. Urywcza. Urywek. Urywka. außer dem Instrumentali findet man diese Wörter selten in einem andern Casu. 1) Abberchung, Abreißung. [...] hors de l'instrumental on trouve rarement ce mot dans un autre cas. 1) arrachement, l'action d'arracher, de cueillir [...]. T III 2437. Rozdarł Kartkę na dwoie, y wrzucił obydwa kawałki w krzak rożowy, gdzie trudno ich było znaleść: w tym mały deszczek począł Kropić, rozeszli się wszyscy do Domow, zazdrosnik w ogrodzie pozostał, y poty szukał, aż znalazł ieden Kawałek Kartki tak rozdartey, że każdego Wiersza urywek miał y sens, y wiersz krotki ale osobliwszym nieszczęsciem wierszyki owe zawierały w sobie naygorsze na Krola potwarze. VoltSzymanZadyg 19.

2. »niejawny albo przypadkowy dochód«: Obrywká/ Accessio [...] Dominus esse tenax non debet in lignis, et alijs paruis accessionibus exigendis [...] Peculium [...] Obuentio [...] Suppressio [...]. Obrywká/ ábo vrywka pieniądze zátłumione. Corollarium [...] Captura [...] Auersa pecunia [...]. Kn 578. Vrywká/ vide Obrywká. Kn 1199. Vrywka/ v. Obrywka. SzyrDict 462. Urywka, recelement. KulUszDyk 210. Urywka, Urywczo, verstohlner weiße. BierSłowa 278. Urywcza. Urywek. Urywka. [...] 3) Schwenzelpfennige. [...] 3) grivelée, anse de panier, un profit petit et illégitime. T III 2437.

3. »zniżka, rabat«: Urywcza. Urywek. Urywka. [...] 2) Abberchung, Abzug, Rabat. [...] 2) rabais, écomte. m [...]. T III 2437.

4. »utarczka, nagłe starcie«: Wyjachaliśmy z Hale rano na pokarm mil 5 do miasteczka Alcleben (Eisleben) do tegoż Biskupa Halskiego należące, drogą barzo niebespieczną dla różnych partij tak szwedzkich jako i Cesarskich, którzy na siebie dybali i kogo kędy zaskoczyli niefolgowali jeden drugiemu, jako nam powiadano; których urywek potykaliśmy, że tak przed nami dniem albo półdniem tak wielu zabito albo wzięto; myśmy z łaski Bożej te miescca szczęśliwie przejechali [...]. GawarDzien 29. A tu król August widząc zewsząd bij, bij, lubo nie był kontent z medyacyi cara, lecz musiał akceptować, kiedy już cała Polska i Litwa weszła w konfederacyą przy prawach i wolnościach swoich stawać, a wojska téż saskiego na 14 tysięcy w półroczu jedném różnemi urywkami wyginęło w Polsce od zaczęcia się konfederacyi w Małéjpolsce. OtwFDziejeCzech 273.

URYWKIEM
w funkcji przysłówka

Formy: urywkiem (forma N. lp)

Znaczenia:

»dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«: urywką, urywkiem, urywczą. Urywcze. adv. Ruckweise, zu sich rafend; rips raps; wie verstohlen; denn und wenn. en arrachant, en prenant cà et là; comme à la dérobée; par échapées; à la ripaille, à la griboüillette § urywkiem co dostać; urywczą pisać, czytać T III 2437. Jeżeli chcesz korzystać z liczby woyska, czekay poki on ciebie nie zaczepi: wtedy będziesz mogł rozszerzyć się i oskoczyć w około Austryakow sam na rowninach będący, albo też dokażesz tego, że on swoiemi przechodami nadweręży ludzi, a urywkiem posyłaiąc nań podiazdy, natraci: ale strzeż się napadać na nich okopanych w polu upatrzonym. MigSzybHist 14.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]