Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1650

Formy: lp M. usługa; D. usługi; B. usługę; N. usługą; Ms. usłudze; ~ lm M. usługi; D. usług; Ms. uługach

Znaczenia:

1. »służba«: Iedni na Swoie koło wodę ciągną drudzy usługą swoią inszym się akkomoduią. PasPam 148v. Oddał Panu kartkę w ktorey swoię do usług gotowość deklaruią y obiecuią się zaraz stawić. PasPam 176v. Potym odesłał [...] obiecuiąc to nadgrodzić na inszą usługę ale nie natę Woynę gdzie Brat na Brata Szable dobywa. PasPam 192. Iezeli by na Co kolwiek przygodziła by się usługa moia WMM Paniey sąm się dobrowolnie z tą odzywąm ochotą. PasPam 222v. Poniewaz tamtę rzucam dla teraznieyszey sarzą. W MMPaniey zyczliwie ofiaruiąc usługi, to znac ze poządanego spodziewam się Zołdu. PasPam 223v. Kiedy Sługę przyimuiesz sąm z nim wręcz mowisz y opowiedasz mu przyszłey iego usługi powinnosci y kondycyie. PasPam 223v. Poszedł zochotą lubo tam cały prawie czas przechorował a potym y umarł na Usłudze Oyczyzny y zaszczycie całego Chrzescianstwa. PasPam 276v.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ zalecić komuś usługi: Wiadomo czynię [...] Ich MSCiom Stanu Rycerskiego[...] MMPanom y Braci zaleciwszy usługi moie. PasPam 160v. ▲ siebie samego z usługą oddawać: Samego Siebie z moią usługą WMM Panu na ten czas oddaię Łasce. PasPam 162.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ do usługi »na rozkazy«: Idzięmy iuz od Ołtarza az tu walą się wedrzwi, iego kapella. Amy do usługi WMM Pana. PasPam 225-225v.

2. »przysługa«: Czasem mi się zdarzyła ta usługa ze się Ludziom podobała. PasPam 215. Tak tedy mowię że ci przyiaciele ktorym ty Słuzysz w iakiey okazyiey prawda że się oni za te twoię usługę odsługować ofiaruią ale prędko tego zapomnią. PasPam 249v. Co tez to te przyiacielskie usługi mnie w zyciu kosztuią Sąm tylko Pan Bog wie. PasPam 249v. Kiedy ty potrzebuiesz iego usługi to on albo niechce albo choc by chciał nie umie. PasPam 249v. Wracąm się do Materyiey żem ten Rok cały prawie strawił na usługach przyiacielskich Po ugodach kondescencyach, Lokacyach, kompromissach Aktach węselnych pogrzebowych. PasPam 250.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ chrześcijańską wyświadczyć usługę »uczestniczyć w pogrzebie«: Dziękuią wielce że iako Chrzescianom Chrzescianską wyswiadczyc [...] raczyliscie usługę. PasPam 84-84v. ◆ ostatnią oddać usługę »pogrzebać«: Gdy im tedy ostatnią nalezało oddac usługę, Ian Domaszowski sprawił im pogrzeb. PasPam 84-84v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ w usłudze jakiejś chodzić: A ci wszyscy są oraz generis furtiui Vt pote szafarz włodarz Pisarz mielcarz owczarz, Karczmarz szynkarz i insi bo y ci w Vsłudze Choc gospodarskiey chodząc są tak zesługami O drobnieyszych co copowiem ze nic nie Vmieią Tylko zepsowac złomac słuc co albo zgubic. OpalKSat 36v.