Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »poprawny, odpowiedni, prawdziwy, rzeczywisty«: Trzy znáyduiemy w másle przymioty właśćiwe/ Bole vśmierza w ćiele/ od wilża szkodliwe. Znośi przez láxácye prędkie wilgotnośći. W gorądczce nie záżyway/ záżyiesz przykrośći. OlszSzkoła Cv. Jeżeli albowiem ięzyk każdy właściwe ma swoie wyrażenia sposoby, przymuszać więc swoy własny, żeby wziął na się przymioty tłumaczonego, y praca trudna y skutek zawodny. Monitor 3. Iazda konna naypożytecznieyszą iest zdrowia y czerstwości prezerwatywą. Z składu ciał naszych wnoszą Lekarze, iż ten rodzay exercytacyi ludziom naywłaściwszy. Monitor 127. Jak się dzieli Kray Turecki w Europie? O. Dzieli się na TURCYĄ WŁASCIWĄ czerwonym kolorem znaczoną, y MAŁĄ-TARTARYĄ seledynowym kolorem zaznaczoną. TURCYA WŁASCIWA dzieli się na cztery Wielkie Prowincye. SzybAtlas 223.

2. »własny«: Mikołaj Niemojewski, co go W nocy Zamordowano haniebnie i srogo, W domu jego właściwym. GrochWiersze 319. Własny, właściwy. Proprius ritus [...] v. Przyzwoity. Kn 1271. Nie zcierpiał Phebus, áby iego płod właściwy w popioł się miał obrocić. OvOtwWPrzem 87. ...porwawszy broń [Ajaks]/ rzekł: ten miecz moy iest właściwy/ czy y tego Ulisses/ náprze się/ chełpliwy OvOtwWPrzem 521. ...własne, (własciwe) Ognisko Złotá godne, (warte). ErnHand 180. [Jezus] unizywszy z własney się pokory Przyzuie na się czlowieczą naturę Y w krwi właściwey zmoczy swą purpurę... ChrośJóz1698 XII, 13.

WŁAŚCIWA
w funkcji predykatywnej

Formy:

Znaczenia:

»jest czyjąś charakterystyczną cechą«: Ale tego kámienia nie ostátniá iescze wlásność być stárożytnym/ być pozornym: lecz być nieporuszonym y twárdym to właściwá. WojszOr 231. Jednemu to Bogu i tej namiestniczej po Bogu Najjaśniejszego Pana Naszego Miłościwego, którą tu wyobrażasz, władzy jest właściwa, z niczego widoczne produkować entia i dlatego przyzwoicie należy mi, jako niegdyś Spartańczykowie czynili Iovi caelesti et Lacaedemonio, najgłębsze złożyć dziękczynienia Bogu, że serce twoje, i świątobliwością, i naśladowniczą dzielnością złączone, dla mnie dobrotliwie obrócić raczył. MatDiar 219.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]