W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2023
*WOŁOCH rzecz. m
Warianty fonetyczne: WAŁACH
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: lp B. uż. żyw. wołocha; ~ lm M. uż. osob. Wołochowie; uż. nosob. Wołochy; B. uż. osob. Wołochów; N. Wołochami
Znaczenia:
1. »mieszkaniec Wołoszczyzny; żołnierz wołoski«: Mowili Podolskiey Szlachcie że wy nie mozecie unas uprosić takiey wolnosci iaką maia Wołochowie bos cie wy Swowolni. PasPam 246v. Dymidecki po nim siła dokaziwał w Wołoszech Turkow z Wołochami bił z Nosił y Hospodara Dukę poimał. PasPam 277. Turczyn w liczbie 70. tysięcy Koku [!] 1498. o Dniepr, Halicz, Sambor oparł się, ogniem y mieczem pustosząc, nie Marsowym Polákow upałem, ale mrozem cięszkim wymrożeni. y śniegami zátłumieni, w brzuchach koni rościętych szukali ciepła; ná 40. tysięcy ich wymarzło; drudzy od Wołochow pobici; ledwo 10000. ich uszło. Z tąd u Turkow dicterium: Polakow y Ruśmakow sam BOG obroni. ChmielAteny II 351. NACYE SCYTYISKIE te były ZNACZNIEYSZE. DAci, gdźie teráz Wołochy, Siemigrodzianie, Multani. Getowie, gdźie teráz Bułgaria:[...]. ChmielAteny II 444. Roku 1499 za Sołtana Metropolity Kiiowskiego, Alexander Xiąże Kiiowskie, Brat Kazimierza, na ustawne naleganie Heleny Zony Schizmatyczki, Cerkwi wystawienie w Wileńskim Zamku niepozwalał, tym Oyca iey Jwana Wasilewicza Cara Moskiewskiego obraził, y do woyny przywiodł z sobą, iż z Tatarami Perekopskiemi y Wołochami za Stefana Hospodara na niego się skonfederował, Woyska iego 4000 zniosł, wielu pozabiiał. ChmielAteny IV 11. DACI ludzie czasem Davii y Gettowie, albo Gotowie, Guttonowie przy oboch stronách mieszkali Dunaiu ale teraz ich mieysca osiedli Wołochy. Siedmigrodzanie. ChmielAteny IV 134. WOŁOCHOW ktorzy sucesserunt na miesce Dakow, Getow, Jazygow, opisałem iuż, w Atenach w Części II. pod Dacyą, a ięzyk ich tamże titulo Wielki Lingwista. ChmielAteny IV 167. Lacko Xiąże Multański Roku 1370, u Urbana V Papieża uprosił dla Wołochow, czyli Blachow Katedrę, ktora naypierwey była w Serecie Mieście nad rzeką Seretem, gdzie był y Klasztor OO Dominikanow, a w nim Korporał krwawemi kroplami zbroczony, cuda czyniący w Roku 1301, teste Okolski in Russia Florida; ale po zdezolowanym Kościele, y Korporał ten zginął. ChmielAteny IV 306.
2. »koń pochodzący z Wołoszczyzny«: Wziąłem tez iednego Wołocha pięknego z Czarną pręgą trochę był zacięty koło ucha tęn kon. PasPam 96.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas



ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 01.06.2021
WAŁACH rzecz. m
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1640
Formy: lp M. wałach; N. wałachem; Ms. wałachu
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiSam siedział na wałachu polskim zdrobiata siwym, w rzędzie sutym, ferezyja sobola wiśniowa, aksamitna, guzy dyjamentowe. MiasWLeg 138. „Nie służ, bachmacie, darmo prusakowi! Nie za niem, ale przedeń ku celowi Spiesz się co prędzej!” — W tym się bachmat sunie I już z wałachem pruskim równa skronie I głowę z głową, a prawie po oku Srożąc się na się poglądają z boku. BorzNaw 168. ...Wżdy przecie w ich rodzajach chciał uczynić podział: Inszy frez; inszy żmudzin; insze są szewluhy, Przyrodne do orczyka, chomąta i duhy; Inszy wałach podolski; inszy na poboczy Sekiel; inszy, co kłusem, a co chodzi z kroczy. PotFrasz4Kuk I 392.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK