W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 16.09.2021
WDOWIEC rzecz. m
Słowniki:
SStp, SXVI (korpus), Kn, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
T (? ) nie notują
Formy: lp M. wdowiec; D. wdowca; B. uż. żyw. wdowca; N. wdowcem; W. wdowcze; ~ lm M. uż. osob. wdowcowie; D. wdowców; C. wdowcom; B. uż. osob. wdowców; N. wdowcami
Znaczenia:
»mężczyzna, którego żona umarła«: [...] zastałem [...] Woiewodę Podlaskie[go] Woiewodę Rawskie[go] Kasztelana Kamienieckie[go] z wdowcow, zmłodziencow zas Mniszka starostę sanockie[go], stadnickie[go] [...]. OssJŻyw 1v. Wdowiéc/ Viduus vir [...]. Kn 1231. Chmielnicki zaś, sam żartując, radził, aby się JPan krakowski ożenił, tak jako on uczynił, bo prędzej będzie pokój taką rzeczą, bo i on, i ja będziemy tęsknili do żonek: i póki wdowcami będziemy, to raczej bojować będziemy niż w pokoju siedzieć. [1651] MalListy 340. [...] Sam P. Marszałek Nadworny przydał expresse haec verba ze Wdowca się boięmy by nas nie zraził [...]. OpalKListy 226. P. Podstoli Sendomirsky prosi mię poufale w liscie abysmy się zatrzymali zpostanowieniem Panny Siostry do Seimu. Obiecuie tak od P. Canclerza iako y inszych (formalia s[un]t) Tuzinami Młodziencow y Wdowcow. OpalKListy 332. Nie płacz już i ty, wdowcze utrapiony, Wszak wiesz, że choć tej postradałeś żony, Która tysiące inszych przechodziła, Śmiertelna była! MorszZWybór 247. [...] łácniey wdowkę skubnąć, i ukrzywdzić, niżeli wdowcá álbo męszczyznę. MłodzKaz I, 353. Niechay to wgłowę starem wdowcom wbije, Iako z młodymi, nadaią się fryie. PotSyl 32. Wprzod niż to skupiono Naprzeciwko domostwo, miewał skryte przeście Piwnicą, kiedy jeden to dwoje obeście Dziedzic miał w posessyjej. A była prywata Tego pewna, że też tam bywała owa ta (Jak rozumiesz), gdy wdowcem był, dla swej wygody. Do niej się więc stąd przekradał pod spody. KorczWiz 38. [...] Crass[us] y Iuliusz Zonetemi byli, a sam tylko Pompeiusz Wdowcem bezzennym zostawał. SzołHist 5. [...] ieszcze w nieostydło po Corce twoiey Łoznice, w szesc niedziel bezwstydny Wdowiec nową Połowice wprowadził. SzołHist 8. [...] zostawszy Wdowczem po Oswieczoney Iey Mosci Paniey Angeli Febroniey z Koniecpola [...] Krzystyne Komorowską, Małzonką otrzymał [...]. KomonDziej 144v. W Krolestwie Hiszpanskim wAsturij wdowiec ieden bardzo stary imieniem Arcadiusz poiął był panienkę Młodziuchną Rozalię imie niem, Ktorey pewny Kawaler młody Meliting imieniem przed tym gruchał [...]. HistŚwież 421.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Wdowiec z wdową/ rzadko dobrze z sobą. RysProv 84.
Przenośnie: [...] owi wszyscy co owo intratę, dochody, zbiory, sobie tylko biorą małżonkowie, á żenie tam tylko coś zostawią ná wstązki, Wdowcowie to przy żenie, á żoná wdowá, à viro divisa [...]. MłodzKaz II, 65. ◼ Ięczy DAWID iák Gołąb dziki więc w Pustyni Gdy go Strzelec od pary smutnym Wdowcem czyni [...]. DrużZbiór 31.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: RB