Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: WIĘŹ || WIĄŹ

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1606-1608

Formy: lp M. wiąź; więź; D. więzi; Ms. więzi; ~ lm M. więzi; B. więzi

Znaczenia:

1. »przywiązanie, sentyment?«: ...w tym kraju barzo mała wiąź zboża [...] według proporcyi inszych w Prusiech włości... OpisKról 423. I smok dorosły afrykańskiej więzi Łupież porzuca, kiedy wiosnę czuje. MorszAUtwKuk 202. Coć mi to zá consequentia, co zá wiąź, iednego z drugim. MłodzKaz II, 216.

2. »łączność, związek, zespolenie; to, co łączy, wiąże, spaja«: Żeby jako wilk, lekko, trwało nosił, Żeby dobrze jadł, kark pięknie wynosił. Żeby był rączy, sierć subtelną mając, Oko wypukłe, to tak jako zając. Liszka nog krotkich, długiego ogona I głowy małej, to niech ma jak ona. Z jeleniem więzi zaś ma być jednakiej, Nogi tak suchej i chyżości takiej. ZbierDrużWir I 110. ...Żeby jako wilk, lekko, trwało nosił, Żeby dobrze jadł, kark pięknie wynosił. Żeby był rączy, sierć subtelną mając, Oko wypukłe, to tak jako zając. Liszka nog krotkich, długiego ogona I głowy małej, to niech ma jak ona. Z jeleniem więzi zaś ma być jednakiej, Nogi tak suchej i chyżości takiej. TwarSPas 104. Znać było i mieszczkę od kabata i kaptura w kolorze, do twarzy i stanu przystojnego. Znać było i służałe ich białogłowy od kitlika, ściągaczki i więzi warkocza albo rańtucha przyzwoitej. MałpaCzłow 292. Wiem żeś ciekáwa wiedzieć, co mam w snopku, Wnet ći pokażę z mych zbiorow towáry, Obáczysz fanty iákowe w dorobku, Od tych nábyłam, co poszli ná mary, Zdziwisz się cudney Sylwio powieści, Ják wielu w szczupłey więzi snopek mieści. DrużZbiór 251.

3. »niewola, więzienie (areszt)«: Dłużej niż rok [w] więzi chowali [strzelca] o to, że powiedał być Dymitra żywem i prawem dziedzicem Hosudara zmarłego. NiemPam 234. Dobrakaskiego gdy pytano u urzedu ieśli śliachcic, powiedział, że śliachcic i tak wpisano go, a bedac rok w więzi Crac. nisz się prawo skonczeło: w tem Pan Wieliowieyski [...] umarł bel A. 1622 a swego wypusczono zwieze. Kn k. 72. W owdowiałey siedzieć muszę więzi. ChrośTrąba 32.