W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 20.01.2023
WINDYKOWAĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1610
Formy: bezok. windykować; ~ cz. ter. lp 3. os. windykuje; lm 3. os. windykują; ~ cz. prze. lp m 3. os. windykował; ż 3. os. windykowała; lm mos 3. os. windykowali; ~ im. wsp. windykując; ~ im. uprz. windykowawszy
Etymologia: <łac. vindicare>
Znaczenia:
»dochodzić czegoś na drodze sądowej, odzyskiwać coś drogą sądową«: Tym ordinkiem przeszlismy gránice násze v rzeczki Iwáry: gdzie p. Podkánclerzy koronny imieniem dworu K. I. m. winszował sczęśliwego weszcia w to pánstwo/ ktore sobie ten gruby narod windikowáć chciał y śmiał przez lat 96. życząc áby tę im pressyą P. Bog iáko sczęśliwie począł prowádzić/ ták fortunnie postáwił ku czci y chwale swey [...]. BielDiar Aiij. Zaczém konfederacya sendomirska postrzegłszy intencye jego, a nie życząc mu tego, wysłali do królewicza Jakóba, Szaniawskiego biskupa kujawskiego: ale ten niechciał sobie dysobligować króla szwedzkiego dobrodzieja swego, który go swieżo z więzienia saskiego windykował;... OtwFDziejeCzech 120. Niektorych, iako signanter Epifaniusza, Autorow iest zdanie, że Origenes iako czysty człek, aby był podczas Deciuszowey persekucyi, od Murzyna nasłanego nie sprofanowany, wierze Chrześciańskiey wypowiedział vale, y Bożkom na ofiarę rzucił kadzidło; ale są inni Autorowie ktorzy go od tey windykuią kalumnii, gdyż Demetrius namieniony, Biskup Alexandriyski, iego wiolki persekutor, nigdzic mu tego nie zadaie, ani Euzebiusz w Historii swoiey Kościelney. ChmielAteny III 665. Potem gdy Sapiehowie przez amnestię przyszli do dóbr swoich i Dąbrownę odjechali, kniaź Menżyk chciał prawem windykować sumę swoją, ale hetman Pociej tak potrafił, że Menżyk do niego samego jako ewiktora swego przysłał na ekspens prawny 30 000 talerów bitych i jeszcze Lindorf, plenipotent Menżykowski, na imię i blankiet pryncypała swego dopożyczył na ekspens prawny 20 000 talerów bitych. MatDiar 69. Król Szlachty łapać ani więźić nie może, ani Dóbr jego konfiskować bez Konwikcyi, może Wóytostwa załużonym Zołnierzom rozdwać, ale Urzędów Incompatibiles dać jednemu nie może Donacye i inskrypcye sobie służące tylko na Seymie windykować może, o interes zaś własnych Dóbr sądźić śię może w Trybunale lub w Grodzie z Szlachćicem. ŁubHist 147.
Związki frazeologiczne: z rąk czyichś windykować:
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
WINDYKOWANY
im. przym. bier.
Formy: lp M. m windykowany; ż windykowana; n windykowane; D. ż windykowanej; Ms. ż windykowanej; lm M. nmos windykowane; B. nmos windykowanych
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiTym ordinkiem przeszlismy gránice násze v rzeczki Iwáry: gdźie p. Podkánclerzy koronny imieniem dworu K. I. m. winszował sczęśliwego weszćia w to pánstwo/ ktore sobie ten gruby narod windikowáć chćiał y śmiał przez lat 96. BielDiar A3. Z fráncuskiego ięzyka przetłumáczona, ktora w Zamku Wárszawskim reprezentowana byłá ná Seymie, Roku 166[...] po odebraniu Miast Litewskich, ná ten czas przez Moskwę po większey części záwoiowanych, tákże Miást Pruskich od Szwedow windykowanych, iáko prolog in Persona Wisły świádczy. CorMorszACyd 101. Już był destynowány wielkim posłem do pogodzenia Europeyskich prowincyi, ale gdy ta ugoda nie doszłá, zá iego rádą windykowáne Prusy, oswobodzona od Domowey woyny Oyczyzna. NiesKor II 66.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK