Słownik XVII wieku

Słowniki:
Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1603

Formy: lp M. wokabularz; D. wokabularza; B. uż. nżyw. wokabularz; Ms. wokabularzu; ~ lm M. wokabularze

Etymologia: <łac. vocabularium>

Znaczenia:

»zbiór wyrazów ułożonych i opracowanych wg jakiejś metody«: Mnie stáremu máiącemu lat 80. dodáie Pan nász sercá/ że mogę się náuczyć dwu ieszcze ięzykow przerzeczonych narodow/ dla ktorychem umyślnie mieścá zostáwił w moim Wokábularzu/ ięzyká Chyrágwáńskiego [...]. TorRoz 24. Mylą się Vokábularze/ y wykłádácze słow łácińskich ná polskie/ ktorzy Siliginem, tákże Olyram zowią żytem. SyrZiel 919. Słownik/ Wokábularz. [...] [ Dictionarium vox recentiorum parum Latina, et altera minus, aut minime Latina, Vocabularium. dices potius: Lexicon, onomasticum, Graeca voce. Nomenclator, m. a multis eruditis vsurpatur, ab homine ad librum vox translata, ut aliorum liborum inscriptiones apud Graecos et Latinos. Kn 1022. Wokábularz/ vide Słownik. Kn 1278. Nie vmiáłá tákiey polityki/ iáko ią teráźnieyszy świát názywa/ lubo niewinnie/ y z nowotnego wokábularzá; słowęm/ nie umieli tey nomenklátury y názwiská/ stárzy Polacy: raczey zwáćby hypokrityką ábo Fáryzáyską polityką. LorKaz 142. Przy drugiey tablicy in Verbo, zyczyłbym záżywać moiego Vokábularza wktorym znaydziesz Verba cum temporibus & modis. MalczZebr [przedm.]. A skoro Exempłarzow wokabularza mego nie będzie stáwáło/ postáram się/ więcey Wokábuł tám in Nomine qvam Verbo przyłożywszy/ ábym przyszlego Látá/ ieżelimi Pan Bog użyczy Zdrowia/ do druku podał/ tym czásem bądź łáskaw. MalczZebr [przedm.]. Der Jungend zu Nutz Deutsch und Polnisches vermehrtesund verbessertes Vocabularium, To iest Bárdzo potrzebny dla Młodzi Niemiecki y Polski Wokabularz. MalczWok [tyt.]. Zaczym tego we Wnątrz nieprzyimowali, ale z przodku, y ztyłu, sobie Worow y Koszałek nawieszali, do nich te Szkatuły (a naiwięcey na ktorych to napisano było: Wokabularz, Dikcionarz, Lexicon, Promptuarium, Florilegium, Locicommunes, Postyla, Konkordancye, Herbarz etc. jako kto rozumiał, ze mu tego trzeba) tkali, y one nosząc kiedy wprzemowie albo napisac mieli z theki wyciągali, a stąd do Ust y Piora brali. KomPetrozLab Dv. Wincenty. Ach cożem uczynił/ zápomniałem moych Dyalogow y Wokabularza w Domu. MalczRoz 29. DICTIONNAIRE [...] (Recueil fait en maniere de Catologue de tous les mots d'une langue par ordre alphabetique.) Vocabularium, DYKCYONARZ, Wokabularz, Słownik, Księga Słow álbo reiestr słow ięzyka iákiego wszystkich porządkiem obiecadła zebranych. DanKolaDyk I, 465. VOCABULAIRE (Dictionaire de tous les mots d'une langue). Vocabulorum index. Vocabularium. Dictionarium. WOKABULARZ Dykcyonarz słownik wszystkich słow ięzyka iákiego zebranie. DanKolaDyk II, 589. Wokabularz, g. a. słownik, Wörter-Buch. un vocabulaire. § słowa w wokabularzu, własności ięzyka w mowniku się znayduią. T III 2595. Tłumaczyć literalnie, iest to wokabularz spisywać; tłumaczyć mylnie, iest to myśl przeistaczać [...]. CzartAKKawaPrzedm 14. Wokábularz/ Dictionarium, ij, g. n. ein Buch oder Register in welchem die wörter zusammen gelesen und erklärt werden. DasHünDict Ffff iij.