W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 10.07.2024
Warianty fonetyczne:
WULKANICZNY, WOLKANICZNY
Znaczenia: »związany z wulkanem«: Przeświadczaią nas o tem Wolkany, ktore są prawdziwemi zbiorami ciał siarczystych, a przez to też samo i ognia elektrycznego. Wielka część tego płynu wlewa się w powietrze z rozlicznemi wyziewami, z czego powstaią chmury burzliwe, dla tego krainy wolkaniczne pospolicie częstym podlegaią burzom napowietrznym. TrzcińOpis 43.
Kształt gory na boku tego miasteczka wyobraża Wolkan, znaczny zaś przestwor w wnątrzu iey zamyka rożne ciała lekkie i materye zapalne. Machina elektryczna w działaniu będąc, nie długo potem daie się widzieć obraz wyrzutow wolkanicznych przez odpychanie ciał lekkich, ktore wychodzą z wierzchu iey, i cokolwiek w gorę podnoszone bywaią. TrzcińOpis 64.
Nie wchodząc w tym mieyscu w wyłuszczenie przyczyn Fizycznie, przydać tylko tę uwagę można, iż znayduiąc na wielu mieyscach żuzle Wulkaniczne, wnosić należy, iż i tam niegdyś Wulkany były. SiarczGeog 64.
Nadto takowe żuzle warsztami[!] często się ciągną, co nam postrzegać daie troiaką stanu odmianę, którey te mieysca doznały. Pierwszy stan ninieyszy, w którym rzeczywiście zostaią; drugi, w iakim były zalane wodami; trzeci, który te dwa stany poprzedził, a którego nam domysł niewątpliwy sprawuią postrzegane żuzlów Wulkanicznych łożyska, pod któremi głębiey roślinne materye znayduią. To samo iest wielkim dawności świata dowodem. SiarczGeog 64.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz wulkanowy, *wulkański.