W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 05.10.2023
*WÓR rzecz. m
Warianty fonetyczne: WOR
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: post 1616
Formy: lp M. wór; D. woru // wora; B. uż. nżyw. wór // wor; N. worem; Ms. worze; ~ lm M. uż. nosob. wory; D. worów // worow; C. worom; B. uż. nosob. wory; N. worami; Ms. worach
Znaczenia:
»wielki worek«: Y rozkazał Iozef áby nápełniono wory ich zbożem/ y wrocono pieniądze ich/ káżdemu doworu jego: y żeby im dano żywnośći ná drogę/ y uczyniono ták. BG Rdz 45. Nie to szczęście miedzy wory y tyśiące wlaższy/ one przesuszáć/ tudźiesz onymi się/ by szańcem ábo okopem zastánawiáć/ á czerkáskie czupryny worom poczyniwszy zádumywáć sobie/ że te tákowych znaydą/ ktorzyby áż do grobowey deski wiernymi by się przyiaćiołmi pokázáli... WojszOr 81. ...to iuż tá Regułá należy do Obroconey/ bo rosądek pokázuie y rzecz sámá/ ponieważ ná trzećiey sorćie więcey kamieni/ to też mnieysza liczbá worow bydź muśi/ iakoż przychodźi worow 1 1/3 to iest zá 100 tál: ... GorAryt 118. Poci się krwią zmordowany: Alembik, w którym ogniowa robota Płomienia, zbytniej, i wągla, miłości Wódki przepuszcza drogie i wonności; Poci się krwią sfarbowany: Wór, który pełen rubinów i złota, Wprzód, niż go gwoździe i żelazo podrze, Zapłatę grzechów ludzkich sypie szczodrze. MorszAUtwKuk 219. Posławszy do Niewodu to przyniosł chłop ryb wor az się pod nim zgiąn. PasPam 64v. Rybak [...] pobił potłukł [ryby] y w wor potkał. PasPam 200v. Choćbyś do największego kota wsadził wora, Nie będzie większy jutro, niżeli był wczora. PotFrasz2Kuk II 339. Z owych się zewlecze Grubych worow/ pospołu kámien zdiąwszy z szyie Dány od Felicyey. TwarSPas 94. Niech, kto chce, w boju sławę krwią omywa, Niechaj u dworu pogody zażywa, Niechaj przez morze dla zysku żegluje I pełne wory w swym pokładzie czuje. HorNaborBar I 204.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Dobrze mowią przy dworze/ nie kupią kotá we worze. RysProv II, 10. ● Nie nasyci głodnego pełen wór pieniędzy, Jeśli chleba nie kupi [...]. PotFrasz4Kuk I 419. ● Chłopá łákomego/ Woru dziuráwego/ Gościa bez-wstydnego. Nigdy nie nászycisz. ŻabPol C1.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK



W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2023
WOR rzecz. m
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606-1608
Formy: lp M. wor; ~ lm M. uż. osob. worowie; C. worom; B. uż. osob. worów; N. worami; wormi
Znaczenia:
»złodziej; rozbójnik; zdrajca«: Takichże zbójców (a po ich worów) nazbierawszy jako i sam [...] ludzi niewinnych tak wiele pomordowawszy, hospodarstwo opanował. NiemPam 96. Przy nas na tę wojnę z wormi wyprawoli [wyprawili] z dziesięci wici jednego kozaka. NiemPam 159. Udano, że odeszli byli ci worowie, jako ich zowią. NiemPam 189. Támże dano znáć/ że Micháłá Borysowicá/ ktory porozumienie miał z P. Kán: Lit. y dawał znáć co sie ná Smolensku dzieie/ przy drodze obiesili kártę mu w rękę włożywszy Tu wor Michał Borysowic wisi dla worowaneg[o] swego ktore miał z swym Sápiehą [...]. BielDiar Aiijv.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK


*WÓR patrz WOR