ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 08.02.2024
WROTA rzecz. nmos blp
Warianty fonetyczne: WOROTA
Słowniki:
SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SW nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1610-1625
Formy: lm M. wrota; D. wrót; C. wrotom; B. wrota; N. woroty; wrotami; Ms. wrotach // wrociech
Znaczenia:
»wielkie drzwi, podwoje, brama«: Pod twém imieniem, królu zawołany, Stanął na świecie mój Ogród Różany, Którego wrotom świeżo wystawionym Ciebie samego chcę mieć przełożonym, By ci, co owoc z niego będą rwali, Ciebie mym zawsze dobrodziejem zwali, A wy, co ogród nawiedzać zechcecie, Za sprawcę jego modlić się będziecie. SaadiOtwSGul 10. Ich konie także beły zawżdy posiodłane, Z munsztukami na łękach; które zgotowane Jadły w stajniej przy wrociech i owsy i siana, Czekając pogotowiu każdy swego pana. ArKochOrlCz I 256. Wrota/ vide Drzwi 2. Kn 1289. Ich konie także beły zawżdy posiodłane, Z munsztukami na łękach; które zgotowane Jadły w stajniej przy wrociech i owsy i siana, Czekając pogotowiu każdy swego pana. DelicWłos 130. Siedzi Gusman godzinę, siedzi wpół do drugiej; Nie widać owej do wrót z obietnicą sługi. PotFrasz4Kuk I 222. W Bogu nadzieja, że po tych kłopotach Zaświeci jeszcze słońce w naszych wrotach. MorszZWierszeWir I 363. Lecz nie są te/ pobożney/ słowá Chrześciánki; Ale ráczey bluźnierstwo niewierney pogánki: Ktora mniema że niemász innego żywotá/ Gdy ćiáłá/ śmierć powtrąca zá grobowe wrotá. ŁączZwier B2v. A lubo Czarniecki wszystkimi siłami tego zabraniał [ekscesów, nadużyć], karał, bił, w ostatku zdybanych przy jakimkolwiek ekscesie et nunc albo sam wieszać się kazał, albo i sam spod uwiązanych na drzewie, albo na wrociech konie zacinał, nawet w ogień świętokradzców miotać kazał, u ogona końskiego tych [...] uwiązawszy za nogi, po cierniach i krzakach włóczyć rozkazywał. JemPam 198-199. Przed carskiemi woroty jajecznica śliska Z rzadkiego na pawiment ciecze kobiałczyska. KorczFrasz 20. W tejże bramie wrota wielkie, podwojne, na biegunach żelaznych, z zamkiem wielkim i antabkami dwiema, także hakiem długim żelaznym; nad wrotami kratka żelazna. ZamLaszGęb 29.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: : ▲ atreowe wrota:
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK