ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 19.03.2024
WRZECIONO, WRZECIENO rzecz. n
Słowniki:
SStp (wrzeciono, wrzeciew), Kn (wrzeciono), T (wrzeciono), SJP (wrzeciono) notują
SXVI, L, SWil, SW nie notują
Formy: lp M. wrzeciono; D. wrzeciona; C. wrzecionowi; B. wrzeciono; N. wrzecionem; Ms. wrzecienie; wrzecionie; ~ lm D. wrzecion; B. wrzeciona; N. wrzecionami; wrzeciony; Ms. wrzecionach
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiSą drudzy, niewieściego co godni imiona, A mało bych nie rzekła: jęli się wrzeciona. TwarKBiczBar I 422. Wrzéciono/ Fusus [...] Rhombus, [et] Torques (a torquendo) instrumentum quo vertendo mulieres nent, [et] eodem vtuntur ad venesicia. Kn 1290. Są insze Narody/ v ktorych mąż kądźiel z wrzećionem swey małżonce zá pás wtyka/ ná to żeby pomniáłá o swey zabáwie nauczćiwszey/ przećiw prożnowániu głownemu ich nieprzyiaćielowi; ále oná czásem z iego głowy y brody kądźiel sobie czyni/ frásunkámi iáko wrzecionámi/ one kręcąc y wiercąc. ZłoteJarzmo 30. Nie tyle Puszcza Niepołomska zwierza, Nie tyle ordy janczarskie żołnierza, Nie tyle pszczółek ukraińskie ule, Nie tyle włoskich kortegian gondule, Nie tyle babskich strzał krymskie sajdaki, Nie tyle gwoździ indyjskie karaki, Nie tyle wrzecion brabanckie kądziele, Nie tyle kółek młyn, co jedwab miele, Nie tyle śledzi od północy morze, Nie tyle różnych barw tęcza i zorze... MorszAUtwKuk 7. Prządki niech tego przestrzegáią, áby z wodą piekną w czystym onę máiąc naczyniu, á nie z ślinámi przędły, ták dla sámego ochędostwá, iáko też y dla tego, aby prędzey Płotná y nići ná Blechu się dobieláły, y bielsze były. OEKONOMIKI ZIEMIANSKIEY, Ná Wrzećionách áby długo niebyła przędzá. HaurEk 14. Drugie Zárna álbo Młynik iuż nie ręczny, ále nogowy: w ktorym kámień zwierzchni B, stoi ná wrzecionie żeláznym, pozawinionym we dwoie ná ten kształt iáko Figurá pokázuie CDIpHL. SolArch 98. Po trzecie wrzecionowi ZS, cewow LK, przyday dwie korby połłokciowe ná obudwoch końcach, iáką widzisz ST, w figurze... SolArch 150. ...wiele przybędzie ciężaru obracającemu na końcu dyszla przez koła C i F kamień stojący na wrzecienie cewów L, którego figura nie ma. SolArchB 125. Dla ćiebie lekkiemi Nie wzgádźiłem wrzećiony, y teraz bluszczową Noszę dźidę; więc nie płácz, zostawszy iuż nową Wielkiego oceánu oraz Kolligatką; Oraz przyszłą práwnukow Iowiszowych Mátką. ClaudUstHist 136. A wprzod odmálowáne po podłogách drogich Pędzlem Apellesowym owych widzieć srogich Obrázy Bohátyrow/ ktorzy od tey Páni Aż y sámi Bogowie kiedyś schołdowáni: Iáko z nich Herkulesá duzego/ á ono W skorze Lwá Nemeyskiego piástuie wrzeciono Ná łonie v Iole. TwarSPas 3. Kobiety ręko tylko chędożą bawełnę, gdy z strączkow wychodzi. Przędo ią na kołowrotku wrzecionem, sposob wyrabiania iey iest tak prosty, iż nie znaią innego narzędzia, procz cywki; robią całe garnitury, czyli wszystko to, co składa ubior Murzyna, albo Murzynki;... HarpeWróbHist 269. Kloto przed innymi Bieży w skok, trzęsąc na łbie wężami brzydkimi, Wrzeciona, nici, w ręku swych mocno trzymała, Co by się działo, siostry Megery pytała. ObodzLegBar I 321.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK