ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 10.06.2024
WRZEDZIENICA rzecz. ż
Warianty fonetyczne: WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICZA, *WRZODZIENNICA, *WRZEDZIENNICA, *WRZODZIENICA
Słowniki:
Kn (wrzedzienica) notują
SStp, SXVI, T, L, SWil, SW, SJP nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Formy: lp M. wrzedzienica* // wrzedzienicza*; D. wrzodzienicy*; Ms. wrzedzienicy*; ~ lm D. wrzodzienic* // wrzodziennic*; C. wrzedzienicom* // wrzodziennicom*; B. wrzedzienice* // wrzodziennice* // wrzedziennice*
Znaczenia:
»choroba wrzodowa skóry; wrzód«: O kárbonie ábo wrzedzienicy. Karbunkuł iest wrzod pałáiący, iák wągiel rospalony, máły iák ćwieczek... PetrSInst E2. Oczom zászłym błonką/ álbo wrzedzienicom ná bielmie oká/ y ná zrzenicy zásiádłem/ wielkim iest lekárstwem [kozłek]. SyrZiel 55. Wrzedziennice y zmiázy z oczu spądza [gałban]. SyrZiel 212. Wrzédzienicá/ wrzod ciékący vstáwnié. Vomica erumpens. Kn 1291. Wrzedzienicá/ wrzod ciekący. Vomica, apostema, vleus. SzyrDict 487. Wrzedzienicza Vomica SłowPolŁac rkp. 98. ...nie tylko wrzodziennice, łusczki, Błonki znosi, ale tez mgłę albo cmienie się w oczach rozpędza [sok z drzewa wężowego]. BeimJelMed 239. Przeciw Łuszczkom y wrzodziennicom na Oczach następuiąca woda; wielce skuteczna. BeimJelMed 246. ...będziesz miał [...] wodę w wszelkich przypadkach Oczu zaleconą y doświadczoną nawet wleczeniu wrzodziennic y skancerowaniu Oczow. BeimJelMed 246-247. Co się tycze wrzodu, ktory Empyema nazywa się od wrzodzienic ktore Vimicae Pulmonum rzeczone rużni się... BeimJelMed 560. Służy też ogień do otworzenia otoku miękkiego, albo wrzodzienicy; zkąd też dano nazwisko żegadła, albo Couterium, ktore dawać się zwykło żelazem kończastym, rospalonym, i czerwonym od ognia. BucPietAp 48. KIedy reszta zołzow pokazuie się w starych koniach przez wrzodzienice, ktore się wyrzucaią raz tu, drugi raz owdzie; trzeba zażyć lekarstw zewnętrznych na puchlinę, złączonych z temi, ktore biorą się wewnętrznie... BucPietAp 51.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK