Słownik XVII wieku

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiPotem, kiedy już słońce wschodziło do góry, W prawej ręce opodal białe postrzegł mury Miasteczka pomniejszego i tam myśli swemu Frontynowi kęs wytchnąć upracowanemu, Na którem tak wiele mil ubiegł w przykre znoje, Odprawiwszy surowe po południu boje. ArKochOrlCz III 334. Nazajutrz rano, gdy z nieba schodziły Nocne obłoki, a zorze wschodziły, Ledwo co uznać dnia białego było; BorzNaw 90. ...Gwiazdo zaranna? Już to dzień nadchodzi, A. jeszcze burza z nieba nie odchodzi! Czemu nie wschodzisz, o piękna jasności? BorzNaw 196. Dziś i Zbawiciel na pierwszy zadatek Pierwszy raz swoję najdroższą krew toczy, I choć nie taki w dziecięciu dostatek Krwie bywa, przecię chrzcielnicę nią moczy Na znak, że potem wyleje ostatek, Kiedy krzyżowe drzewo z boku zbroczy; Tak więc czerwono wschodząc rano z morza, Wielkie dżdże wkrótce obiecuje zorza. MorszAUtwKuk 203. Dzień ten, kawalerowie, cna sarmacka młodzi, Nasz jest własny: nam słońce dziś na niebo wschodzi; Naszej, o bracia, sławy lampa gore złota, Żeby widziana była każdego z nas cnota... PotWoj1924 267. Po tym co dáley/ to nierychley w noc wschodźiłá z aż na ostatek nade dniem/ blisko przed wschodem słońca/ także na wschodźie się vkázywałá. NiewiesKom A3. Tedy Niebo z potrzeby chodźi z Plánetámi W koło źiemi; ponieważ pewnemi czásámi Poruszone Plánety iedne ná świát wschodzą Pieknym porządkiem; drugie pod źiemię záchodzą, A lubo bez przestánku y noc, y dźień biegą, Niezmordowáne iednák swego toru strzegą;... DamKuligKról 198. Jak skoro słońce poczęło wschodzić, kazał Król i hetman wojsku na konie wsiadać, które jak spod umbry z lasa wychodziło. DyakDiar 59. Zepchnięta iest do piekła pycha twoia. Jakeś upadł Lucyferze, ktoryś rano wschodził? BystrzInfCosm Auv.

WSCHODZĄCY
im. przym. czyn.

Formy: lp M. m wschodzący; n wschodzące; D. ż wschodzącej; n wschodzącego; C. m wschodzącemu; n wschodzącemu; B. m żyw wschodzącego; nżyw wschodzący; ż wschodzącą; lm D. wschodzących; B. nmos wschodzące

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiA drugie [ziarno] vpádło ná źiemię dobrą, y dáło owoc wschodzący, y rostący, á iedno przyniosło trzydzieśći, á drugie sześćdźieśiąt, á drugie sto. NT L6. Morowemu powietrzu Przećiwko morowemu powietrzu/ powiádáią go bydź bárzo potrzebnym y vżytecznym/ korzeń ná szyi nosząc/ zwłasczá pod ten czás kopány/ gdyby był Sáturnus w Niedźwiadku wschodzący. SyrZiel 144. Jużci, na co niech ziemskie patrzają podłogi, Wstydzi się księżyc krzyża; już odwrócił rogi Na zachód, pewne słońca wschodzącego znaki, Szczęśliwie, na koronne, da Bóg, zodiaki; Da ten, co wszemu światu panuje ogółem, Że pod którym Azyja upadła tytułem,... PotWoj1924 338. Czuj, już Pallas twa bogini Pytanie o tobie czyni Na wierzchu parnaskiej skały, Kędy się piękne zebrały Muzy, kędy wschodzącemu Winszując mistrzowi swemu Wiodą pięknymi zakręty Koło i pląszą nożęty Pieszczonymi po murawie A drugie po gęstej trawie Lilie i tulipany Zbierają dla swojej panny. MorszZWierszeWir I 378. Aleć i wy, młokosi, Którym gołe skroni Równo z nami śmierć kosi, Zawsze myślcie o niej: Nie nazbyt się rozgaszczać Radzę w tej lepionce, Ani sobie przywłaszczać, Choć wschodzące słońce; Choć fortunat, choć duży, Choć się mu świat łasi, Wiełom nie dawszy dłużej, Na wschodzie go gasi... PotFrasz2Kuk II 466. ...w złożonym popiele Wonnych gáłązek: grob y gniazdo śćiele, Z tych ná wysokiey stos układa skále, Y wschodzącego Febá poufale Záłosnym głosem, y łágodnym pieniem Prośi o pomoc, á ten zá uyźrzeniem Wdźięcznego ptaká, lżeyszym krokiem śpieszy: ClaudUstHist 58. ...tymże sposobem, tegoż práwie czásu, przyrodna pochodni twoiey świecá, Klará S. iutrzenkę onę światá Polskiego, z Máiestatow Krolewskich niebu sámemu wschodzącą, Mátkę ták wielu Corek czystych, Salomeą Pánnę S. ná horyzonćie nászym wystáwiła. PiskorKaz 784. Jeżeli kiedy szczegulnie teraz prospera wschodzącey W. M. W. M. Páná bytnośći gdźie lux oritur, dicenda bona z winnych chęći być máją verba die. BystrzPol G4. Lud się do niego gárnie, káżdy czci, szánuie, Jak wschodzącemu słońcu káżdy się dziwuie, I oczy nań obraca. JawJon 17. Ty w swym dozorze maiąc oziminy, Wszelką chcesz dla nich wygodę uczynić, Zczystych ie puchow okrywasz pierzyny, By cię niemiała Wiosna, z czego winic, Ześ pomroziła wschodzące nasiona, Więc z śniegow miętkich, nie widać zágona. DrużZbiór 325. Iak nayczuynieyszym tedy pilnowaliśmy waszych skłonności staraniem, aby ich przywary nie głuszył kąkol; Iecz, aby wzorem, wschodzących na wiosne kwiatow, wianku, przyiemnym cnoty zapachem swego nabierały wzrostu. GesCarŚmierć 72.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]