W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 01.09.2016
WYRZNĄĆ SIĘ czas. dk
Słowniki:
SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SW nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1676
Formy: bezok. wyrznąć się; ~ cz. prze. lp m 2. os. wyrznąłeś się; 3. os. wyrznął się; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. wyrznie się; ~ im. uprz. wyrznąwszy się
Znaczenia:
1. »wydostać się z trudem, wysiłkiem, przedostać się, przebić się przez przeszkodę«:
Rekcja: z czego; przez co
Dlatego Paulus Emilijusz, doświadczony wojennik, jak na pewną przez góry nieznajome wyrznąwszy się z wojskiem do Macedonijej, zastał nieprzyjaciół gotowych i w szyku nad spodziewanie swoje stojących. LubSArtDąb XI, 15. Nie rusząli was ku Panu przysięgi Tedy przynaymniey, z hańby bierzcie cnotę Nieprzyjaciel nas ma za niedołęgi Widzący słabosc w nas y nieochotę Mysmy naylizssi na jego potęgi Słusznasz wam taką ponosic sromotę Aby przez wasze on się wyrznął straze. LucChrośPhar 177. Kazał na odwrot trąbic swoim, gdy się wyrznąc nie mogł z obsidiey. LucChrośPhar 180 marg. [...] przez zastępy okrętow, w nocy się ztamtąd wyrznął [..]. LucChrośPhar . Wszędzie Labien zbroynym woyskiem dzwoni Na każdey drodze dybiąc y przeprawie Teraż [1] fortuny; niech zażywa Cnota; Aby się Caezar wyrznął przez te wrota. MayChrośSup 29.
Przenośnie: Nożem cię, Hlebie, niby jakie grono panu do stołu na wety wyrzniono. Z ciernia-ś się wyrznął na niebieskie roże, rzadkie takowe najdują się noże. BarŁŻywBar I I, 469.
2. »zostać wyciętym«: [...] wyrznie się iednakie floryzowanie w zołtey i czerwoney materyi [...]. SekrWyj 39.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM