W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2009
WYSOKO przysł.
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1607
Formy: st. równy wysoko; ~ st. wyższy wyżej
Znaczenia:
1. »sięgając znacznie w górę; będąc dużego wzrostu«: Te prochy ktore directe podtą wierzą zapaliły się wyniosły ich bardzo Wysoko. PasPam 60v. My się tu ruszamy prosięmy wyzey. PasPam 83v. Towarzysz poleciał do Gor[y] od kulbaki wyzey nizli natrzy łokcie. PasPam 93v. O Ięstrzębiałas Sowko nazbyt wysoko Latasz. PasPam 192v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: (Jako) wyżej »jak przedtem, na innym miejscu (wspominano, napisano)«: Ten to Pisarz co o nim wspominałęm wyżey [...] rzecze mi. PasPam 100v. Goszkowski Towarzysz Marszałka Nadwornego Branickiego Intentował Mi Akcyią do Sądu Woyskowego o zabicie Brata Rodzonego ktorego Uderzyłem był Obuchem z tey przyczyny Iakom Wyzey napisał in Anno 1657. PasPam 102. Pisze tedy krol drugi List tak Ian Kazmirz z Bozey Łaski etc. iako wyzey. PasPam 152.
2. tylko w st. wyż. »więcej, przeszło«: Z łaski Bozey przedałem drozey od nich 40 Złotych wyzey. PasPam 234v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Związki frazeologiczne: wyżej nosa gębę nosić »wywyższać się«: wyżey nosa gębę nosić. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369. ◆ wysoko z myślą latać »mieć wysokie mniemanie o sobie«: Bowiem kto to wysoko nazbyt z myślą lata, A ono wiotchem goni, tak iż suknią łata; Rzekłbym, że świadkiem głupstwa jest samemu sobie [...]. GrochWiersze 324. ◆ wysoko latać (sz. zm.) »mieć ambitne plany«: Latał wysoko ten ptak/ ná sámo niebo chciał wlecieć: Krákowá się mu chciáło/ y Kościołá ná Zamku/ STANISLAVVA y WACLAVVA Swiętych. BirkOboz 41. O Iastrzębiałas Sowko nazbyt wysoko latasz za suszywszy te bystre piorka na chlebie Rzpty Matki Swoiey ktorą teraz swoiemi Mahinancyiami tłomisz. PasPam 192v. Kto chce wysoko latáć, trzebá żeby miał po temu skrzydłá [...]. Trzebá Samuelu, żebyś tákiego obrał Paná, ktoryby się nie tylko do woyny applikował, ále y do czynienia spráwiedliwości [...]. DanOstSwada V, 7.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Kiedy ziástrzębieie Sowá/ chce wyżey latáć Sokołá. RysProv 41. Sowá gdy ziástrzębiéié/ wyżey niż Sokoł chcé látáć. KnAd 812.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas